Minoranze linguistiche storiche
Schütz zo zügla ’z vich afte pèrng un zo schütza di biodiversitét, di vorsch mochan khemmen inngètt vor atz 30 von prachant
[Cimbro] ’Z izta zait sin atz 30 von prachant innzogeba in vorsch zo haba in schütz boma vennt drinn in auzschraib auzgètt vodar Provìntz zo schütza un auzohalta berda haltet ’z vich zo pèrge. ’Z soinda khent untargelekk in gåntzan 3,2 mildjü euro auzohalta prodjèkte boda håm...
Leggi
Von 19 von madjo vort di vorsch zo schütza di lentar boda stian åna laüt
[Cimbro] Åhevante von 19 von madjo vort iz möglich inngem in vorsch zo haba in schütz auzzorichta di haüsar bodase vennen in di 32 kamöündar boda soin khent zornìrt zo üntarstütza nå in prodjèkt zo helva in sèlln lentar bodasan håm mångl obromm di laüt gian zo leba vort. Dar...
Leggi
Euregio, viazarn a djar åna grentzan in Tiról, Südtiról un Trentino
[Cimbro] Viazarn in Tiról, Südtiról un Trentino pinn treno, bus, kublpån vor a gåntzez djar pittnan uantzegen zettl: dar Euregio Ticket bart palle a realtét. Da håmz gemacht bizzan dar vorsitzar von Euregio un vodar autonome Provìntz vo Poatzan Arno Kompatscher pittnåndar pinn...
Leggi
Te l’ert ladina l strument per se averjer a endesfides e confronc identitères
[Ladino] En sabeda ai 24 de mé, a Špietar/San Pietro al Natisone, te la provinzia de Udin, l é stat n event artistich e identitèr foradeanter, nasciù da na fradaa de la Majon di Fascegn e l Slovensko multimedialno okno - SMO. L artist fascian Claus Soraperra à portà sia performance...
Leggi
Nell’arte ladina lo strumento per aprirsi a sfide e confronti identitari
Nei giorni scorsi a Špietar/San Pietro al Natisone, in provincia di Udine, si è tenuto un evento artistico e identitario nato da una collaborazione tra la Majon di Fascegn e lo Slovensko multimedialno okno - SMO: l’artista fassano Claus Soraperra ha portato la sua performance UTERES –...
Leggi
"Pedies": in onda sabato 24 maggio la puntata #487 del rotocalco ladino
Torna l’appuntamento settimanale con "Pedies", il rotocalco ladino di informazione, giunto alla puntata n. 487. Gli argomenti di questo numero. L’associazione sportiva Fassa Calcio ha organizzato una festa per riunire tutti coloro che le sono vicini, un momento per sentirsi...
Leggi
“Pedies”: per en sabeda ai 24 de mé vegn fora la puntata #487 del program ladin per la televijion
[Ladino] Ence chesta setemèna l é a la leta l nef apuntament de “Pedies”, rotocalch ladin de informazion, ruà a la puntata n. 487. I argomenc de chesta setemèna. L Fascia Balon à endrezà na festa con duc chi che à a cher la sociazion, n moment per esser na comunanza duc chenc leé...
Leggi
Euregio, roasn en Tirol, Südtirol ont en Trentin ver a jor a’ne grenzn
[Mòcheno] Roasn en Tirol, Südtirol ont Trentin pet en zuch, der bus ont s soalpont ver a gònzes jor pet an oa’zege zeitl: der Euregio Ticket bart kirzlech eppes boreges sai’. S hom s es tsòk der president van Euregio ont va de Autonome Provinz va Poazn Arno Kompatscher zòmm pet en...
Leggi
Euregio, viajèr n an zenza confins tel Tirol, Südtirol e Trentin
[Ladino] Viajèr tel Tirol, Südtirol e Trentin co la ferata, col autobus e co la forenadoa per n an entriech co na zedola demò: l’Euregio Ticket l sarà prest a la leta. Chest l é stat anunzià dal president de l’Euregio e de la Provinzia autonoma de Busan Arno Kompatscher col...
Leggi
Dai 19 de mé la domanes per ge dèr nef sbunf a la arees che risia de esser arbandonèdes
[Ladino] Con en lunesc ai 19 de mé se pel portèr dant la domana de contribut per l recuperament e l miorament di frabicac en esser ti 32 comuns trentins touc ite tel projet sperimentèl per ge dèr nef sbunf a la arees geografiches che risia de esser arbandonèdes. L president de la...
Leggi
Di taütschan mindarhaitn vennense in Roban
[Cimbro] In sunta atz 18 von madjo, in Roban, a zimbarlånt vodar zimbarmindarhait von hoachpon vo Slege, izzese gevuntet di djarlich trèffung von “Einheitskomitee der historischen deutschen Sprachinseln in Italien”. Dar Komitàt, augelékk ’z djar 2002, lékk panåndar åmte un...
Leggi
Burtzan - Radici. Stòrdje vo baibar, arbat un pèrge
[Cimbro] Dar Kulturinstitut Lusérn hatt gearn z’zoaga “Burtzan. Stòrdje vo baibar, arbat un pèrge”, da naüge auzlegom von Museo Lusérn, zo halta a mint di baibar vo Lusérn, boda, haltante hèrta hert, håm gemacht übarlem da zimbar mindarhait fin haüt. Di auzlegom, zuargelekk...
Leggi
Zòmmtrèff en Robaan van taitschn sprochgamoa’schòftn
[Mòcheno] En sunta, en Robaan, oa’n van zentren va der zimbrische gamoa'schòft van hoaeim va Asiago, hòt se gahòltn de jorzòmmriaf van Komitat van taitschn- historischen- sprochinseln en Balschlònt. Der Komitat, as augòngen ist en 2002, klaup zua innrichtn ont vraischòftn as...
Leggi
Le comunità linguistiche germaniche in assemblea a Roana
Si è svolta domenica a Roana, uno dei centri della comunità cimbra dell’Altopiano dei Sette Comuni, l’assemblea annuale del Comitato unitario delle Isole linguistiche storiche germaniche in Italia. Il Comitato, nato nel 2002, raggruppa enti e associazioni provenienti da 17 isole...
Leggi
Hilf ver en auzigln en pèrg ont ver za schutzn de biodiversitet va de lòntschòft, vrong vour de 30 van prochet
[Mòcheno] S hòt zait finz as de draisk van prochet ver za stelln vour de vrong asn bando enviretrong va de Provinz ver za schutzn ont bèrt gem en de lòntschòft ont en de hirtschòft. Pet an total va 3,2 milionen va euro, de doi hilf billt envire trong de projektn as belln verpessern de...
Leggi
Va de 19 van moi de vrong ver za gem bider lem en de derver as reskiarn za kemmen verlòk
[Mòcheno] Van ma’ta as de 19 van moi ist moglech vourstelln de vrong ver za kriang an paitrog ver za derhòltn ont verpessern de pahalter as stea’ en de 32 trentinische gamoa’n as toalmòchen van sperimentalprojekt ver za mòchen bider lem de derver as reskiarn za kemmen verlòk. Der...
Leggi
Didamenc per l arlevament te mèlga e l stravardament de la biodesvalivanza del paesaje rurèl, domanes dant dai 30 de jugn
[Ladino] L é temp enscin ai 30 de jugn che vegn per portèr dant domana de contribut tel chèder del avis metù fora da la Provinzia per l stravardament e la valorisazion del teritorie di bosć e di pèscoi. Con na dotazion en dut de 3,2 milions de euro, l intervent l sostegn projec ouc a...
Leggi
“Radici. Storie di donne, di lavoro e di montagna”, la nuova mostra del Museo Lusérn
Il Kulturinstitut Lusérn presenta "Burtzan. Stòrdje vo baibarn, arbat un pèrge” - “Radici. Storie di donne, di lavoro e di montagna”, la nuova mostra del Museo Lusérn dedicata alle donne di Luserna, la cui forza e resilienza hanno permesso alla minoranza cimbra di sopravvivere...
Leggi
“Pedies”: per en sabeda ai 17 de mé vegn fora la puntata #486 del program ladin per la televijion
Ence chesta setemèna l é a la leta l nef apuntament de “Pedies”, rotocalch ladin de informazion, ruà a la puntata n. 486. I argomenc de chesta setemèna. Cedean per i 45 egn di Schuhplattler de Ciampedel che i à fat gran festa en ocajion de la sègra del paisc. L era belavisa l...
Leggi
"Pedies": in onda sabato 17 maggio la puntata #486 del rotocalco ladino
Torna l’appuntamento settimanale con "Pedies", il rotocalco ladino di informazione, giunto alla puntata n. 486. Gli argomenti di questo numero. Il Gruppo Schuhplattler di Campitello ha celebrato il 45° di fondazione con una bella festa tenutasi in occasione della Sagra del...
Leggi
Pest Contessa dr.a Caterina De Cia Bellati - Canal
[Ladino] L Pest Contessa dr.a Caterina De Cia Bellati - Canal vegn da la edizion 2025 inant, metù a jì en colaborazion anter l Istitut Cultural Ladin “majon di fascegn” de Sèn Jan, l Istitut Ladin Cesa de Jan de Col, l Istitut Ladin Micurà de Rü de San Martin de Tor y la Université...
Leggi
Premio Contessa dr.ssa Caterina De Cia Bellati - Canal
Il Premio Contessa dr.ssa Caterina De Cia Bellati - Canal viene bandito a partire da questa edizione 2025 in collaborazione fra l’Istituto Culturale Ladino “majon di fascegn” di San Giovanni di Fassa/Sèn Jan, l’Istitut Ladin Cesa de Jan di Colle Santa Lucia/Col, l’Istitut Ladin...
Leggi
Europeische ta van miln, de naiekaitn en Trentin
[Mòcheno] De Autonome Provinz va Trea’t kennt en de etnografesn museum, en de ekomuseum ont en de zentrum en de beiln as bèrt gem kimmp en de materialkultur, en de tròchtn ont en de kennen, a strategipahalter ver za gem bèrt en lònt. Lebeta platz va gadònkn ont identitet, de doi...
Leggi
Di européan tang von müln, bazta khint getånt in Trentino
[Cimbro] Da autonome Provìntz vo Tria darkhennt in etnografesche musee, in ekomusee un in alln in åndarn zentrum boda gem vèrt dar materielle kultùr an stratègeschen vèrt vor di lentar. Plètz boda haltn lente ’z gedenkh un di identitét, dise schütz soin guat zo kontàra un zo...
Leggi
“Pedies”: per en sabeda ai 10 de mé vegn fora la puntata #485 del program ladin per la televijion
Ence chesta setemèna l é a la leta l nef apuntament de “Pedies”, rotocalch ladin de informazion, ruà a la puntata n. 485. I argomenc de chesta setemèna. Ai 4 de mé la comunanza de Fascia la é jita a litèr per i comuns e per l Comun General de Fascia; porton dant i ejic anter...
Leggi
"Pedies": in onda sabato 10 maggio la puntata #485 del rotocalco ladino
Torna l’appuntamento settimanale con "Pedies", il rotocalco ladino di informazione, giunto alla puntata n. 485. Gli argomenti di questo numero. Il 4 maggio anche la comunità fassana è stata chiamata alle urne per le elezioni comunali e del Comun General de Fascia; presentiamo i...
Leggi
“Pedies”: per en sabeda ai 19 de oril vegn fora la puntata #482 del program ladin per la televijion
[Ladino] Ence chesta setemèna l é a la leta l nef apuntament de “Pedies”, rotocalch ladin de informazion, ruà a la puntata nr. 482. I argomenc de chesta setemèna l é: La rica fin de setemèna endrezèda dai Giagres da Poza per se portèr dant a la comunanza, ge fèr cognoscer ai...
Leggi
"Pedies": in onda sabato 19 aprile la puntata #482 del rotocalco ladino
Torna l’appuntamento settimanale con "Pedies", il rotocalco ladino di informazione, giunto alla puntata n. 482. Gli argomenti di questo numero. I Giagres da Poza – la sezione dei cacciatori di Pozza di Fassa - ha organizzato un fine settimana ricco di iniziative per fare...
Leggi
Verkear en Bersntol, s sai’ noch de gare ver de òrbetn za leing en sicherkait
S geat envire der iter ver za prauchen de zuazoln u’gahenk en projekt Derver van PNRR as secht der Trentin òrbetn pet Palai en Bersntol ont s Bersntol. Men ist noch za za mòchen a gara kuriart va Apac ver za mòchen drai òrbetn ver za leing en sicherkait ont verpessern de ben en de...
Leggi
Di politike zo buana vor di alpinar kamòuschaftn von Euregio
[Cimbro] Buanen afte pèrng iz an haup beraich ombrómm ma mocht auhaltn berda haltet hert un darzuar mochtma soin guat innzonemma daz mearaste boma mage di laüt aulegante prodjèkte guat zo vornaügra un boda mang soin augehaltet. Pinn zil zo khenna pezzar di redjonàln stratedjìan un zo...
Leggi
Jungenrot Eusalp, s hòt zait ver za schraim se inn finz as de 31 van moi
[Mòcheno] Bètterbècksln, s ovòll va de biodiversitet ont s òlbe mear verkear as de strosn van telder: der alpineplòtz ist noch za belln verstea’ bos as men mechet tea’ turch a zòmmòrbet van mearer regionen va de Europeische Union ver de Alpineregion (Eusalp), asou as de...
Leggi
Rat von djungen Eusalp ma makse meldn vor atz 31 von madjo
[Cimbro] Klima bèkslom, di biodeversitét boda geat hèrta mearar vorliarantese, di aute boda auvülln di beng in di teldar: dise soinz di khempf vor in alpinar raum boma mocht ånemmen pittnar gelaichegen stratedjì zbisnen in Alpinar Redjongen vodar Européan Uniong (Eusalp), zoa azta...
Leggi
Consei di joegn Eusalp, candidatures avertes enscin ai 31 de mé
[Ladino] Mudament climatich, smendrament de la biodesvalivanza e semper più trafich te la valèdes: l raion alpin l cogn ge fèr front a desvaliva endesfides per cheles che ge vel la colaborazion de la desvaliva regions te la Strategia de l’Union Europeèna per la Region Alpina (Eusalp),...
Leggi
“Pedies”: vegn fora la puntata #481 del program ladin per la televijion
Ence chesta setemèna l é a la leta l nef apuntament de “Pedies”, rotocalch ladin de informazion, ruà a la puntata nr. 481. I argomenc de chesta setemèna l é: L campion de schi Stefano Gross l à serà su sia cariera agonistica. Do 20 egn passé co la squadra nazionèla, 165...
Leggi
"Pedies": in onda la puntata #481 del rotocalco ladino
Torna l’appuntamento settimanale con "Pedies", il rotocalco ladino di informazione, giunto alla puntata n. 481. Gli argomenti di questo numero. Il campione di sci Stefano Gross ha concluso la sua carriera agonistica. Dopo 20 anni trascorsi con la squadra nazionale, 165 gare di...
Leggi
An projekt ver de katalogasion va sèll as galòt hòt der Giuseppe Šebesta
[Mòcheno] Der poemesch etnograf Giuseppe Šebesta (1919-2005) hòt s sai’ gònz lem praucht za nemmen au informazionen as en lem ont as de gschicht van gamoaschòft van Alpn, der hòt zuaklaup vil material as ist kemmen praucht ver de konferenzn ont ver de publikasionen ont iberhaup za...
Leggi
La Pasqua nei musei e castelli del Trentino
Musei e castelli ma anche spazi archeologici e naturalistici che compongono la rete provinciale trentina sono pronti ad accogliere i visitatori in occasione delle festività pasquali e durante i ponti di primavera. Diverse le proposte culturali: dalle mostre alle visite guidate, ma anche...
Leggi
En Palai en Bersntol ist u’gaheift der workshop asn derhòltn de lòntumpau
Holz ont stoa’ sai’ de materialn as men praucht ver za paun de heff van pèrng: sai’ dinger as men vinnt asn lònt ont as de kemmen praucht en de haiser van pèrg ont as mòchen ònderst ausschaung de lòntschòft van Bersntol. Van hoff, as ist zan mearestn gamòcht van doin...
Leggi
Un progetto per la catalogazione dei lasciti di Giuseppe Šebesta
L’etnografo trentino di origine boema Giuseppe Šebesta (1919-2005) ha dedicato la sua esistenza a raccogliere informazioni sulla vita e sulla storia della comunità alpine, producendo moltissimi materiali utilizzati per conferenze e pubblicazioni, ma soprattutto per promuoverne la...
Leggi
A Palù del Fersina il via al workshop sul recupero dell'edilizia rurale tradizionale
Legno e pietra sono i materiali da costruzione tradizionali dell’edilizia rurale alpina: costituiscono dei presìdi del paesaggio e il loro utilizzo nella costruzione di edifici rurali tradizionali caratterizza in modo peculiare il territorio della Valle dei Mòcheni. Il maso (Hof in...
Leggi