Lunedì, 12 Maggio 2025 - 17:01 Comunicato 1128

Traduzione in cimbro
Di européan tang von müln, bazta khint getånt in Trentino

Augelekk vodar belesen feroine “Amici dei Mulini Storici” von Trentino, 23 vo disan müln soin offe pitt mearare vorlegom von 10 sin atz 18 von madjo

[Cimbro] Da autonome Provìntz vo Tria darkhennt in etnografesche musee, in ekomusee un in alln in åndarn zentrum boda gem vèrt dar materielle kultùr an stratègeschen vèrt vor di lentar. Plètz boda haltn lente ’z gedenkh un di identitét, dise schütz soin guat zo kontàra un zo darhalta di stòrdja vodar arbat, von talént von kamöüschaft un helvan zo sterchra di pintom zbisnen daz sèll boz iz gest dise djar un haüt. Haür in Beleschlånt bartze haltn da draitznare editziong von “Européan Tage von Müln” augelekk vodar belesan feroine “Amici dei Mulini Storici” (AIAMS): in draite ent boch von madjo, an såntzta 17 un an sunta 18 bartnda soin offe di müln, sang un smittövan in gåntz Beleschlånt.
InTrentino dise tang soin khent gelekk drinn in eppaz gröazar boda khint gerüaft: “Dar Européan Madjo von Müln” augelekk vor in AIAMS vodar Antonella Mott von Åmt vodar sopraintendéntz vor in Schatz un di kulturàl arbat vodar autonome Provìntz vo Tria. Ma bart åhevan an såntzta atz 10 von madjo in Mül Moser Pressa vo Piné un auhöarn an sunta atz 18 in “Museo della Civiltà Solandra” atz Malè, boda bart khemmen gezoaget ’z puach “Le macchine ad acqua a Mezzana e Ortisé” von Paolo dalla Torre. Di bèrkhstattn boda nemmen toal disarn initziatìf soin 23, vo disan 20 soin inngeschribet in Roatordnung von etnografesche musee vodar autonome Provìntz vo Tria.
MULINO CUEL, Località Cùeli, San Sebastiano (Folgaria) [ UMSe rete etnografica dei piccoli musei ed ecomuseale, Provincia autonoma di Trento]

Vo djar in djar izta hèrta mearar interese vor di idrauleschen maschìn boda in an stroach soin gest ettlane, bobràll auz nå aniaglan pach khlumma un groaz, tortemìtt in di lentar odar auz nå. Alle khennen almånko umman von “beng von müln” auz nå in an pach boda haüt izta gestånt magare no an uantzega mül boma mage gian z’zega. A gåntza nètz kanél hått getrakk ’z bazzar in groazan un in khlumman rodln boda håm gedrent tage un nacht zo mala in sürch zo macha mel, zo mèkka ’z aisan un zo saga ’z gehültz zo macha vlekhan.

Daz schümma vo disan plètz boma hatt gearbatet iz gestånt in gåntz siånka azta di bèlt iz gebèkslt un haüt khemmensa nemear genützt vor daz sèll bosa soin khent augemacht: verte zo macha soi arbat haüt müln, sang un smittövan soin khent plètz boma macht kultùr, boma aulekk trèff un da, haüt, makma gian lai z’sega bia da håm gearbatet in an stroach, darzuar khemmenda augelekk labör vor djunge un alte. Di uantzegen müln boda no haüt maaln zo macha mel soinz di Mül Zeni atz Brentonico, di mül Lenzi in Palai, di mül Moser Pressa atz Piné boda maalt mearare sòrt khörndar un di mül Pellegrini vo Varone boda sidar drai djeneratziongen macht vennen soi mel afte skafél von boteng.

Di smittövan offe boma mage gian z’sega in gåntz Trentino soin lai zboa in Valsugåna un tal Chiese, boda atz Cimego an sunta atz 18 soinda di smitt boda zoang bia ma arbatet. Di sang boda bartn funtzionarn soin 5 in tal vo Peio, in sèll vo Rabbi un in di teldar boda hatt gelebet daz zimbar folk: Bersental un Laim tal. Di müln soin 16 dise soinz di mearastn asó azpez iz gest dise djar. In mül Cortina atz Vermiglio di feroine “Amici di San Pietro” voalt di marénn, anvétze afte mül von etnografesche staige Rio Caino khinta agelekk an labor zo macha ’z proat. Zbuantzekh vo disan saitn soin inngeschribet in roatordnung von etnografesche musee vodar autonome Provìntz vo Tria.

Di Tang von Müln rivan in “Museo della Civiltà Solandra”, atz Malé, boda an sunta 18 di vünve un a halbez in tages dar Paolo Dalla Torre redet übar ’z puach “Le macchine ad acqua a Mezzana e Ortisé”, boda auzkhint dòpo inar lången nåsüach un zoaget in biavl da soin gest un in groaz vèrt boda håm gehatt di idraulesche smittövan in disan kamòu von Sunn tal.

Zo bizzasan mearar:

antonella.mott@provincia.tn.it

http://www.instagram.com/retemuseietnograficitrentino

Offe afta zimbar Hoachebene bartnda soin:

MULINO RELLA, atz  Molini, Mittenpèrg - Folgrait
Offe an såntzta 17
Di drai in tages vüarom. Ma mochtze melden un izta zait sin in tage vorå
Info un meldung: Bibliotèk vo Folgrait 0464 721673

SEGHERIA DEI MEIN, Tetschle, Sanbastiå - Folgrait
Offe an såntzta atz 17
Vo di  9.00 sin di 12.00
Info: Biblioteca vo Folgrait 0464 721673

MULINO CUEL, Quelle, Sanbastiå – Folgrait
Offe an såntzta 17 gevüart di 14.00, 15.00, 16.00 un an sunta 18 gevüart vo di 10.00, vort
11.00, 14.00, 15.00, 16.00
Bintsche plètz  zo lega in auto. Ma mage zuarrivan zo vuaz vo Kholegen in a halba ur nå in staige von bazzar
Info: 338 312 3344 | 349 715 3679

MULINO DI ARLANCH, atz Arlanch, Laim tal
Offe an såntzta 17 un an sunta 18
Vo di: 10.00 - 12.00 | 14.00 - 19.00
Info: 0464 860016 | centrostudivallarsa@inwind.it

SAGE VO LAIM, Sega - Terragnolo
Offe an såntzta 17 un sunta 18
Vo di: 10.00 - 12.00 | 13.00 - 18.00
Meldnse vor in vraita16 madj, sin di 12.00
Info  un meldung: 0464 396122

Übarsetzt von Schaltarle vor di zung von Toalkamou vodar Zimbar Hoachebene

(cdt)


Immagini