Mercoledì, 30 Ottobre 2024 - 08:21 Comunicato 2991

Traduzione in cimbro
Zuargètt in Trentino di vorsitzarung vo ARGE ALP 2024-2025

In Ticino iztase gehaltet 55^ Konferéntz von schaffar von arbat Kamöüschaft von alpinar redjongen. Di vitzevorsitzaren Gerosa hatt gevorst zo reda drau übar in peer o

[Cimbro] Åhevante von 25 von bimmat 2024 sin atz 24 von bimmat 2025 da autonome Provìntz vo Tria bart håm di vorsitzarung vo ARGE ALP, da arbat Kamòuschaft von alpinar redjongen. Åzonemma ditza hoach Åmt auz in Kantòu Ticino, pittnar zerimònie bodase iz gehaltet in da Gottardo Arena vo Ambrì, in di redjong vodar Leventina, 50 km obar Bellinzona iztada gest di vitzevorsitzaren vodar autonome Provìntz vo Tria Francesca Gerosa pittnåndar pittar diridjénten von Åmt vor di zungmindarhaitn un auzantn sachandarn Elisabetta Sovilla.
Di Gerosa hatt genump toal pinn åndarn institutzionàln vortretar von zen redjongen vo ARGE ALP dar 55^ Konferéntz von schaffar von govèrne, bodase iz gehaltet auz pan mòrgas. In trèff izta khent vürgetrakk a relatziong übar bia zo redjra in bolf nemmante an studjo gemacht von Lånt Tiról nå in sèll boda iz khent auzgemancht vo Arge Alp ’z djar 2022. Dena hatta genump ’z bort di vitzevorsitzaren Gerosa, boda hatt gevorst, redante von bolf, zo halta kunt von peer boda lebet in di alpinar redjongen o, ombrómm disar argomént mocht o khemmen auzgeret pittnåndar. “Vor bazta ågeat in bolf, mochtma nèt untarschètzan in argomént, segante di problème peng ditza vich boda soin haüt in Trentino un in åndre lentar, boda da nèt håm soine vortretar o”, hatta khött di Gerosa.
“I hån gevorst zo reda von peer o, ombrómm i gloabe azta saibe mångl azta di alpinar lentar stian panåndar aftz ditza, i hån geböllt machan merchan bia bichte ’z iz mittarbatn zbisnen alln in lentar gianante übar in grentzan, zoa zo sbera mearar in Euròpa aftz ditza, un darzuar soin guat zo pensara prodjèkte pittnåndar o”. Hatta no khött di vitzevorsitzaren.
Di Gerosa, vüarante in gruaz von vorsitzar Maurizio Fugatti un vodar gåntzan provintziàl Djunta hatt gemacht bizzan ke ’z djar vodar trentinar vorsitzarung bart soin mearar übar prodjèkte vo lem, vo arbat von djungen boda lem in di lentar von pèrng. Disar tèma un di esperientzan gemacht von djungen boda lem in alpinar raum un haltn hert un gian nèt vort bart soin dar argomént von Prais Arge Alp 2025, boda bart khemmen auzgètt pròpio von Trentino.
I capi di Governo delle regioni Arge Alp alla Gottardo Arena di Quinto (Svizzera). Quarta da sinistra la vicepresidente della Provincia autonoma di Trento Francesca Gerosa [ Archivio Ufficio Stampa PAT]

Di schaffar von govèrno vo ARGE ALP, verte azta iz gest di konferéntz, håm untarschribet zboa briavan. Dar earst nå in tèma zornìrt vodar vorsitzarung von Kantòu Ticino 2023 – 2024 übar bia zo nütza pezzar ’z bazzar, an gruntlische elemént azma bill haltn lente da alpinar ekonomì. In tèkst khinta khött bia bichte ’z iz azta alle mang bizzan bazta khint getånt in di åndarn alpinar redjongen übar disan sachandarn un bia ’z izta o mångl zo haba hèrta naügarne idee. In dise zaitn boma sek hoatar bazta iz drå vürzokhemma peng in bèkslom von bèttar, ’z zil vor di djar boda khemmen iz vennen solutziongen boda mang gian guat in pratika zo geba zuar in Lentar zo rispundra pazaitn balda iz mångl.

Dar zboate briaf o geat å in bèkslom von bèttar: dar tèma, defatte, iz dar sèll zo arbata pittnåndar balda auzvalln naturàln katastrofe boda vürkhemmen pròpio peng in bèttar boda bèkslt asó bahémme. Dar briaf iz pròpio übar bia ma mage vennen pittnåndar a stratedjì gelaich vor alle zo mindra di riskie bodada mang soin in alpinar raum un lekk vür z’arbata pittnåndar un schafft mearare spetzifege rakomandatziongen.

Di konferéntz von schaffar von govèrno vo ARGE ALP hatt dena ågenump zo khöda daz soi hoatar übar dar stratedjì makroredjonàl vor da alpinar redjong  (EUSALP)  vodar Européan Uniong. ’Z izta khent khött, defatte, ke ma mocht stercharn da politische vüarom: vor daz sèll di bölle vo alln in redjongen vo ARGE ALP iz azma åhef a politische diskusiong zo vesta bazta mocht khemmen getånt vor earst in di djar boda khemmen.

Verte azta iz gest di Konferéntz von schaffar von govèrno, iztase gehaltet di zerimonie boda soin khent gètt di Prais ARGE ALP 2024: da internatzionàl djurì hatt auzgeschauget 19 prodjèkte boda ågian bia zo nütza pezzar ’z bazzar, zbisnen disan soinda khent zornìrt di drai boda håm gebunnt.

Dar earst prais iz gånt dar Spetzializarate Tèknische Obarschual vo Bellinzona vor in prodjèkt übar bia zo stiana nå in bazzar von prünn vo baitom; dar zboate prais iz khent gètt dar lombardesche firma Gargano ADV, vor in prodjèkt gehoazt "AquaGuardi – Il Guardiano Digitale dell'Acqua"; dar draite prais in Südtirolar Bauerbund pinn prodjèkt gehoazt "Wasser Pilot – Ottimizzazione dell'irrigazione nella praticoltura, agricoltura, frutticoltura e viticoltura".

Arge Alp iz an arbat kamòuschaft augelekk atz 12 von bimmat 1972 atz Mösern, in Tiról, pinn zil auzohalta un vürzovüara sachandarn boda soin nützlich vor alle un boda ågeat schiar 26 mildjü laüt. ’Z soinda toalnemmar vo Arge Alp ’z Taütschlånt pinn frai Lånt vodar Baviara, ’z Österraich pinn Lentar  Vorarlberg, Tiról un Saltzburg, ’z Beleschlånt pinn zboa autonomen Provintzan vo Poatzan un Tria un pittar Redjong Lombardia  di Svaitz pinn Kantöü Graubünden, Sankt Gallen un Ticino.

Foto un pildar hergerichtet von Prèss Åmt

Download pildar un interviste da :

Übarsetzt von Schaltarle vor di zung von Toalkamou vodar Zimbar Hoachebene

(cdt)


Immagini