Di schaffar von govèrno vo ARGE ALP, verte azta iz gest di konferéntz, håm untarschribet zboa briavan. Dar earst nå in tèma zornìrt vodar vorsitzarung von Kantòu Ticino 2023 – 2024 übar bia zo nütza pezzar ’z bazzar, an gruntlische elemént azma bill haltn lente da alpinar ekonomì. In tèkst khinta khött bia bichte ’z iz azta alle mang bizzan bazta khint getånt in di åndarn alpinar redjongen übar disan sachandarn un bia ’z izta o mångl zo haba hèrta naügarne idee. In dise zaitn boma sek hoatar bazta iz drå vürzokhemma peng in bèkslom von bèttar, ’z zil vor di djar boda khemmen iz vennen solutziongen boda mang gian guat in pratika zo geba zuar in Lentar zo rispundra pazaitn balda iz mångl.
Dar zboate briaf o geat å in bèkslom von bèttar: dar tèma, defatte, iz dar sèll zo arbata pittnåndar balda auzvalln naturàln katastrofe boda vürkhemmen pròpio peng in bèttar boda bèkslt asó bahémme. Dar briaf iz pròpio übar bia ma mage vennen pittnåndar a stratedjì gelaich vor alle zo mindra di riskie bodada mang soin in alpinar raum un lekk vür z’arbata pittnåndar un schafft mearare spetzifege rakomandatziongen.
Di konferéntz von schaffar von govèrno vo ARGE ALP hatt dena ågenump zo khöda daz soi hoatar übar dar stratedjì makroredjonàl vor da alpinar redjong (EUSALP) vodar Européan Uniong. ’Z izta khent khött, defatte, ke ma mocht stercharn da politische vüarom: vor daz sèll di bölle vo alln in redjongen vo ARGE ALP iz azma åhef a politische diskusiong zo vesta bazta mocht khemmen getånt vor earst in di djar boda khemmen.
Verte azta iz gest di Konferéntz von schaffar von govèrno, iztase gehaltet di zerimonie boda soin khent gètt di Prais ARGE ALP 2024: da internatzionàl djurì hatt auzgeschauget 19 prodjèkte boda ågian bia zo nütza pezzar ’z bazzar, zbisnen disan soinda khent zornìrt di drai boda håm gebunnt.
Dar earst prais iz gånt dar Spetzializarate Tèknische Obarschual vo Bellinzona vor in prodjèkt übar bia zo stiana nå in bazzar von prünn vo baitom; dar zboate prais iz khent gètt dar lombardesche firma Gargano ADV, vor in prodjèkt gehoazt "AquaGuardi – Il Guardiano Digitale dell'Acqua"; dar draite prais in Südtirolar Bauerbund pinn prodjèkt gehoazt "Wasser Pilot – Ottimizzazione dell'irrigazione nella praticoltura, agricoltura, frutticoltura e viticoltura".
Arge Alp iz an arbat kamòuschaft augelekk atz 12 von bimmat 1972 atz Mösern, in Tiról, pinn zil auzohalta un vürzovüara sachandarn boda soin nützlich vor alle un boda ågeat schiar 26 mildjü laüt. ’Z soinda toalnemmar vo Arge Alp ’z Taütschlånt pinn frai Lånt vodar Baviara, ’z Österraich pinn Lentar Vorarlberg, Tiról un Saltzburg, ’z Beleschlånt pinn zboa autonomen Provintzan vo Poatzan un Tria un pittar Redjong Lombardia di Svaitz pinn Kantöü Graubünden, Sankt Gallen un Ticino.
Foto un pildar hergerichtet von Prèss Åmt
Download pildar un interviste da :
Übarsetzt von Schaltarle vor di zung von Toalkamou vodar Zimbar Hoachebene