Lunedì, 11 Agosto 2025 - 10:49 Comunicato 2193

1,4 milionen va euro van PNRR ver de verkear van derver va Palai en Bersntol, va Garait ont van Oachpèrg
Strosn mear sicher ver za gem bèrt en de derver: u’gaheift de òrbetn en Bersntol

Traduzione in mòcheno

[Mòcheno] Verpessern de pèrglander bill song as men miast versichern a rèchta zòmmheng no de storische ont kultural konformazion van platz. Der doi ist der zil as bail de vria va de sima van agest sai’ u’gaheift de òrbetn en de gamoa’n va Palai en Bersntol, va Garait ont van Oachpèrg. Drai strosnòrbetn, ober an oa’zege zil: baitern de strosn ont gem mear sicherkait as de strosn as trong en Bersntol as vour hòt der projekt “De kròft va de sprochminderhait: s bider augea’ van taitschn derver en sud van Alpn”, zuazolt pet en gèlt van PNRR as kearn en de schea’nekait van derver. Ver za heiven u’ de òrbetn hom toalganommen der president va de autonome Provinz va Trea’t Maurizio Fugatti ont de viar derstelltn van tol, de pirgermoastern Franco Moar va Palai en Bersntol, Lorenzo Moltrer va Vlarotz, Andrea Fontanari van Oachpèrg ont der vicepirgermoaster Tiziano Obersoler va Garait.
“De doin infrastrukturalnòrbetn zoang an èchtn tritt ver en vernaiern ont verpessern de storische derver - hòt derklort der president Fugatti - s mòcht sechen as de gèltunterstitzn asn verkear mòchen verpessern s guat stea’, de sicherkait ont de schea’nekait van derver.
De innbendegeplatz ont de pèrngplatz miasn nèt sai’ periferi vergèssn, ober lebeta platz, bou as òlla zua meing kemmen ont as gem moglechkaitn. De Provinzaljunta glap bolten en doi verpesserlòntplan, as tuat se zòmmpintn en an aussicht zòmmtschbunnen: va de urbanistikverpesser as de nochhòltegverkear, va de digitalizazion asn lòntbèrt ont en de turistikòrbetn ont outdoor, òlbe pet en òcht gem en de kultural ont sproch identitet as mòchen der inser Trentin ausònder aussschaung”.
PNRR per la viabilità nei borghi di Palù del Fersina, Frassilongo e Sant'Orsola Terme [ Archivio Ufficio stampa PAT]

De earste òrbet enteressiart de gamoa’ va Palai en Bersntol, bou as de haiser sai’ paut en kloa’na derver en mearer eirter van lònt. Propre ver dòss, versichern an infrastrukturalnètz ist runt bichte ver za versterchern s guat lem ont s zòmmhòltn van lònt. De òrbetn kearn en de Provinzalstros òchta as henk u’ s dorf van Lenzer pet en dorf van Simater,  bou as iaz nou nèt hòt an gea’be ont asou nèt propre sicher ist, ont aa bavai s tea’se auhòltn de òllgamoaverkearmittln. S bart kemmen gamòcht an vuasbe pet an nain gea’be heacher as de sait ka tol van be, as envire geat pet en sèll as schoa’ iaz ist, s barn kemmen gamòcht niderera saitn glaim en de haiser ont keing òndra beng. En de saitn nemmen de trogmauer barts kemmen austellt an aisnena ringhiera ver za schutzn der gea’be, bait en gònzn 1,70 metre der pourn bart kemmen galuckt pet stoa’ va pflòsterpourn nider galeik abia kontrastantn kear, ver za gea’ no en sèll as schoa’ iaz ist. De heach van gea’be bart sai’ va vifzen zentimeter vort van be, ausgalòk de sticker ganidert ver de inntrittn. Der projekt va de doi òrbet ist van ingegner Alberto Salizzoni ont de ist kemmen ibergem en de Bèrk Edilpavimentazioni S.r.l. pet an kost va 473.150,54 euro ont de bart tauer draihundert to, pet en rif ver de earst to van prochet 2026.

“S ist an òrbet as ber hom gahòt schoa’ pfrok vour an ettlena jor, ver za riven an gea’be en stòttzentrum, bou as de òrbetn sai’ lai kemmen u’pfònk - hòt derklort der pirgermoster va Palai en Bersntol - s doi stuck long ungefèr draihundert metre derstellt an bichtegen rif, tschbunnen ver za gem mear versicherung en de lait van lònt oder en de turistn as zavuas gea’ nem de stros.
Schoa’ en 2020, garo kemmen pirgermoaster, hom ber schubet gem òcht asn tema va de versicherket van strosn, as de SP 8 ont as de SP 135. Ber denken as ist bichte as de ben va nètz sai’ effizient: ber prauchen sa òll to za gea’ ka Persn, za gea’ van a Gamoa’ en de ònder van inger tol oder za gea’ ka Trea’t. Ver dòs - hòt sperrt Moar - miasn sa sai’ gahasse, dester ont gabiss, ver za versichern s vir ont u’ gea’ ont de qualitet van lem en de doin eirter”.

En stuck va de Provinzal Stros 135 van km 3+940 finz en km 4+130, en Garait, bart kemmen gabaiter der be va a ker au a ker o va 4,50 as 6,50 meter, ont men hòltet der be bou der ist. As de garècht sait za gea’ anau bart kemmen gamòcht an bol nèt vil tiaf za trong vort s bòsser. En projekt, gamòcht va de ingeniera Margherita Follador, tuat men gor paun drai mauern keing en roa’ ont tuat men mi’n de zai’ va sicherket asn tschenket or va de stros. De òrbetn, as sai’ kemmen gem en bèrk Scavi Moltrer SNC, bart kostn en gònzn 276.660,69 euro ont bart riven vour de lestn van obril 2026.

“Pet de doi òrbet kimmps envire trong an bichtegen tritt keing de strossicherkait van inser tol - hòt unterstraicht Oberosler - de stros bart versichert kemmen ver ungefèr viarhundert-vinfhundert metre ont abia gamoa’amministrazion sai ber runt vroa: s ist an earste tritt keing der rif za meing versichern der gònze be”.

De dritte òrbet ist en de gamoa’ van Oachpèrg, bou as barn kemmen gamòcht drai naia gea’ben nem der Provinzalstros 8, en a toal sticker runt pfèrlech ver de lait as zavuas gea’. S earste stuck, long ungefèr draihundervisk metre ont bait an metro ont a hòlbs, geat vort van kraiz van Bastiani ont Franchini finz en intritt van Stefani, bou as s ist der Museum Pietra Viva. S zboate stuck steat nèt vèr, òlbe no en dorf van Stefani, s dritte stuck geat van zentrum van Oachpèrg keing de Donadi, ont tuat se u’hengen en gea’be as schoa’ ist. De òrbetn, as bart mòchen s bèrk Franceschini Lavori S.r.l., barn kòstn en gònzn 654.324,33 euro ont barn bern 240 ta, men tschbinnt as de barn riven en de earstn va obril 2026.

En òlla drai de toaln tuat schòffen ont drauschaung de òrbetn der ingegner Walter Sadler, ont der oa’zege vourstea’ner ist der ingegner Carlo Benigni.

“S ist a erste bichtega òrbet as bill versichern ont dèster zòmmhengen de zboa platz - hòt klòfft der Fontanari - s barn kemmen gamòcht derno òndra òrbetn no sèll as keart en programm provinzal ver en gèlt van PNRR ver de Derver, earstns ver Palai en Bersntol. No en doi gea’be as bichte ist ver en versicher van lait, bart men òrbetn aa ver za richtn der plòtz va Oachpèrg ont der gea’be as geat finz kan òltn terme. De terme barn aa kemmen vourtschbunnen ver za schaung za mòchen sa va nait.”

En gònzn, s ist’ laischiar 12milionen va euro s gèlt as de Autonome Provinz va Trea’t stellt vour ver za vernaiern de ben van Bersntol.
Zòmm en de cantern enbiart, s provinzal dinst ver de òllgamoa’n òrbetn hòt schoa vourtschbunnen drai projektn: en Oachpèrg s versicher van provinzalbe 8 van km 8+805 al km 8+845 (235.832,16 euro); en Vlarotz as en provinzalbe 135 (Tschenket sait va de Bersn), s richtn ont s baitern van be van km 6+320 en km 6+640 (579.395,43 euro); ont zan leistn, en Palai en Bersntol ver platz za ziachen se aus van be gamòcht pet apparatn ver en elekreschn strom (677.964,02 euro).
De Apop ist noch za trong envire aa der projekt ver òndra òrbetn ver za richtn ont en versicher leing de SP 135 (tschenket sait van Tol), ver a vourzuazol va 4 milionen va euro. S barn kemmen gem aa òndra 4 milionen va euro ver za richtn ont en versicher leing de SP 135 (van km 3,930 en km 6,650) ont va de SP 8 van Bersntol as iaz ist bart kemmen studiart abia za mòchen.

Ibersetz gamòcht van Sprochtirl va de Tolgamoa'schòft Hoa Valzegu' ont Bersntol

Service video
https://drive.google.com/drive/folders/12tFtg-2L0YqKjXMIBUSbTHVM1ysvWx3C?usp=sharing

 

(cdt)


Immagini