Traduzione in mòcheno
Sguardi/Plick, heff ont lòntschòftn van Bersntol, van 15 va prochet finz en de 28 va leistagst.
En sònsta as de 14 van prochet kan Filzerhof tuat au de austell
[Mòcheno] En sònsta as de 14 van prochet kan Filzerhof en Vlarotz tuat au de austell “Sguardi/Plick”, heff ont lòntschòft van Bersntol, a gschicht van bersntoler architekturn as sai’ de òrbet va jorhundertn va zòmmlem van mentsch ont va der natur. Der pasuach va de ausstell leik vour mearer argomentn as zoang aspèktn van lem van Tol.
Men vònk u’ za sechen abia as autoalt kemmen ist der grunt za meing prauchen de risorsn. Van zaitn va de taitsch sidlung en XIII jorhundert en Tol s lònt ist autoalt kemmen en heff, ont an iata familia hòt oa’n gahòp. Der hoff ist kemmen galòt en de su’n benn as de eltern storm sai’, vil vòrt ist er kemmen toalt zbischn mearer priader. De gamoa’pahalter sai’ aa ausganitzt kemmen as an ausòndern vurm: balder ont boa’n sai’ praucht kemmen van an iata familia pet de hilf van a stuck bis ont a hitt oder an summerstòll as toal van an iatn hoff gaben ist.
De bònderer ont de studiaretn lait van XIX Jorhundert, hom gem en sai’ personalet plick net lai iber der sproch ober gor iber de ausòndern architetoniketn element van Bersntol. De haiser ont de stelder van a vòrt ont de bolten stickler as derzua paut kemmen sai’ oder de kloa’n paun abia de milchhittn, sai’ gamòcht kemmen pet en sèll as men do vinnt, stoa’ ont mear as ònderst holz. De hom praucht iberhaup en sistem van blockbau pet gònza prigl, tschuntn ont ausgahòkt bou as dòra hòt men sa kraizlt pet òndra helzer as de viar eckn van haus; as de pa’m asou innkraizlt hòt men drau gamòcht s dòch. En hoff hòt men vil vòrt gagreasert oder semm nemm gamòcht an kasèll oder a stallel ver de schbai’. S leist stuck va der austell lòt schaung abia as hait de doing heff sai’ kemmen ausgarichtn ont abia de gami’t sai’ darno as de lait van tol nea’mer lem pet en zigln de vicher ont òrbetn de eart, va stelder ont teitschn hom sa nea’mer noat.
De ausstell ist za sechen en Filzerhof, an hoff as schoa’ sèlber gònz guat zoakt de architektur ont as ist an guatn paispil va haus ont stòll va vriarer.
De innbaich van sònsta as de 14 van prochet hòltet se derno van konvegno “Edilizia rurale tradizionale e rigenerazione del paesaggio alpino”, paroatn van TSM | Step Scuola per il Governo del Territorio e del Paesaggio as vònk u’ en de 13 van prochet en Palae ont bert zboa to, en earst to bart men klòffen va “Edilizia rurale tradizionale e rigenerazione del paesaggio alpino”, en zvaite to, en sònsta vria, der argoment ist “Sistema maso: comunità e cultura”.
De ausstell ist offet van 15 van prochet finz en de 28 van leistagst ont ist kemmen organisiart van Bersntoler Kulturinstitut pet de zòmmòrbet va TSM | Step Schual ver de regiar van lònt ont va de lòntschòft ont va de Autonome Provinz va Trea’t, Unità di missione strategica soprintendenza per i beni e le attività culturali, Provinzialarchiv van òltn Foto, kuriart va Katia Lenzi ont pet de ausstòtt va Nicola Chiavarelli ver en programm van PNRR “De kròft va der sprochminderhait: s bider augea' van taitschn derver en sud van Alpn”, linea nr. 4 “Seminarn, eventn, mittoal, iniziativn sprochminderhaitn Bersntoler Kulturinstitut”.
Za bissn eppes mear ont ver de offetzait: https://www.bersntol.it/
Ibersetz van Bersntoler Kulturinstitut
(lt)
Immagini