Giovedì, 23 Ottobre 2025 - 15:40 Comunicato 3125

Ka San Bernardo va Rabbi de Peer Review as de zòmmhòltpolitik: de auskennetalait va Svezia, Spagna, Grecia, Irlanda ont Ungheria zòmm pet de derstelltn va de Provinz ont van 32 Gamoa’n drinngahòltn en bando ver za mòchen bider lem de kloa’n derver
Mòchen biderlem de gamoa’schòftn: klòffen iber sèll as  ist kemmen gatu’ en Europa ont der trentinische projekt

Traduzione in mòcheno

[Mòcheno] Der sperimental projekt unterstitzt van Trentin ver za mòchen nèt vort gea’ de lait van derver as aus stea’ oder as de pèrng, zòmm pet òndra europeische “rèchta praich”, as sai’ de projektn u’pfònk oder gatu’ en òndra verschidena Lender Ue ver en biderlem van gamoaschòftn. En internazionaltrèff as ist kemmen gamòcht ka Rabbi de ta vergòngen hòt men klòfft va dòs. De autonome Provinz va Trea’t hòt inngalònt ka San Bernardo va Rabbi der trèff van Peer Reviez (untersuach ont schatz zbischn glaicha) ver en sèll as keart de Learplòtt van Politik van programm Interreg Europe. 
De naiekait, vonk u’ van an interregional zòmmòrbet envire trong va de Europeische Union, de hòt abia zil der sèll za verpessern de òllgamoa’politik durch an ausklòff zbischn de regionen ont de lokal amministrazion.

Bail de zboa ta va de sima ont va de òchta van schanmikeal hom toalganommen de europeische auskennetalait va Spagna, Svezia, Grecia, Irlanda ont Ungheria as hom u’pfònk ont tschbunnen de naiòrbetn va biderlem.
S sai’ gaben de viarer va de Autonome Provinz va Trea’t ont van lokalinnrichtn, ont de lokalamministratorn van 32 trentiner Gamoa’n as riskiarn za verlairn lait aa, ollà lait as òrbetn ver en trentiner sperimentalbando as tschbinnt vour za gem paitroger ver za  biderausrichtn privathaiser ver za gea’ za lem en (bando ver en beil as men bider vrogn inntrong mu va de 14 van òlderhaileng 2025 finz af de 31 van schantònderer 2025).

“Der doi trèff, vour en de dersteller van UE Lender ont van pirgermoastern ont van òllgamoa’viarer van inser lònt,  ist an vurm gaben ver za vertiaven der europeische ont internazional profil van sperimental òrbet u’pfònk van Trentin pet en bando as enkeing en vort gea’ van lait geat - de beirter van president va de Autonome Provinz va Trea’t Maurizio Fugatti - A naikait as schoa’ enteress van auslònt aa pfuntn hòt ont as envirgeat. En doi moment ist men no za schatzn de 300 vrogn as bail en de zaitnvan earste bòlket kemmen sai’, ont en mu’net as kimmp bart der zboate bòlket autea’. Der rif van moss ist za hèlven de lòntkoesion van insern gamoa’schòftn, nou mear van sèlln va pèrg oder van sèll as vèrr van zentrum sai’”.

An internazionaldialog as an dinst en lònt gip
De òrbetn hom se en drai temensessionen toalt: s hausausrichtn abia motor va bideraugea’, de zòmmòrbet abia plunder va zòmmhòlt, de integriartn politikomportn ver za kearn um s vort gea’ van lait van innbendegen platz.
De òrbetn sai’ augatu’ kemmen va Ileana Olivo, viarer va de O’avòche zòmmmission lòntschòft ont gilt s social trentiner gèlt en auslònt, (Autonome Provinz va Trea’t) ont van omtmentsch Daniele Zini, verlaichter va de session van vourmitto.

En de Peer Review hom toalganommen de sechs internazionalauskennlait (peer), tscherlt ver de sai’na kompetenzn en paraich abia s bideraugea’ va de haiserpahalter ont va de amministrativvernaikait: Cecilia Falo Lopez, mitgrunderen van projekt Re-viviendo, pet sitz en Teruel, en Spagna; Gustav Hamlund, dersteller van projekt BODENXT ont va de gamoa’ va Boden, en Svezia; Federico Camerin, untersuacher ont PhD va de Universitet va Valladolid, en Spagna; Serafeim K. Felekis, dersteller van Pindos mt Network, en Grecia; Seamus Doran, dersteller van Carlow County Council, en Irlanda; ont Imre Rimóczi, iberschauer van projekt kan Robert Schuman Institute, en Ungarn.

De auskennlait hom mittoalt konkrete lemgòngen ont ompòrtn as de praucht hom en de sai’na lender, ont asou de hom bèrtega stichbeirter ver za veròrbetn vourtschbinnen va policy as guatgea’ meing ver en Trentin.

En de diskussion hom toalganommen ver de Autonome Provinz va Trea’t, Francesca Chemolli, viarer van Omt unterstitzpolitik ver za gem bèrt en lònt, as no en bando as enkeing en vort gea’ van lait geat, Ileana Olivo, viarer van Umse O’avòche zòmmmission lòntschòft ont gilt s social trentiner gèlt en auslònt ont Luciano Galetti, viarer van Omt lòntzòmmhòlt.

Bichte ist gaben der paitrog van lokaln amministratorn, zbischn de beiln: Silvano Dominici (pirgermoaster va Novella), Lorenzo Cicolini (pirgermoaster va Rabbi), Lucio Muraro (pirgermoaster va Castello Tesino), Bortolo Rattin (pirgermoaster va Canal San Bovo) Lorenzo Bagozzi (pirgermoaster va Castel Condino), Luca Paolazzi (pirgermoaster va Lavis ont vice president van Rot van Lokalautonomi), Marco Depaoli (pirgermoaster va Sagron Mis), Matteo Paolazzi (pirgermoaster va Altavalle), Daniele Arnoldi (asesor va de Gamoa’ va Bresimo), Isacco Corradi, president va de Magnifica Comunità degli Altipiani Cimbri, Laura Tabarelli, president va de Tolgamoa’schòft Valle di Cembra.

A moglechkait ver zukunft van lòntpolitiken
Pet de doi Peer Review, de Autonome Provinz va Trea’t hòt biderunterstrichen za belln versterchern der netz zbischn s technische kennen, de lemgòngen van lònt ont van òllgamoa’politiken, pet en rif za verlaichtern de konkret ont pahòltlegen ompòrtn ver za gem bider lem en de innbendegen ont pèrg platz.
An lemgòng as derstellt a bichtega pahalter ver za regiarn de modeln va lokalverpessern as attraktiv ont koerent sai’ pet de prinzipn va europeische zòmmhòlt ont va de pahòltlechkait.

Ibersetz gamòcht van Sprochtirl va de Tolgamoa'schòft Hoa Valzegu' ont Bersntol

(cdt)


Immagini