Martedì, 26 Marzo 2024 - 15:08 Comunicato 642

Iniziatif as ist toal van an projekt va TSM|Step za gem bider bèrt en de òltn paun ont en de lòntschòft van Alpn
Studentn va de Hoa Pildung en pasuach ka de bersntoler gamoa’schòft

[Mòcheno] Ver za schaung abia as de stoa’ ont s holz praucht sai’ kemmen za paun de haiser ont de hittn a vòrt, drinn en a rai va mearer studien, untersuachen ont aussuachen ver za derkennen de sèlln as sai’ de elementn van paun van a vòrt as de Alpn, en vouder vraita sai’ gaben af pasuach ka de bersntoler gamoa’schòft de studentn va de Hoa Pildung van Institut ENAIP va Villazzano.
Der pasuach, gabellt va TSM|Step – Schual ver de Regiar van Grunt ont van Lònt abia toal van Bando PNRR Borghi en Palai en Bersntol, hòt se augatu’ pet a roas za vuass en hoa toal van Bersntol ver za vertiaven der prauch van elementn ont van sistemen van paun as gamòcht sai’ kemmen ver de haiser ont de hittn ka de bersntoler gamoa’schòft, as schoa’ studiart sai’ kemmen pet de teori za schual.
Der grupp, as mitgahòp hòt ont pfiart kemmen ist van Leo Toller van Bersntoler Kulturinstitut, va de Elisa Iachelini ont van Cesare Benedetti tutor van kurs, hòt pasuacht de heff Jorger ont Batister ont ist anau gòngen kan an ettlena hittn as en Jergereck ont as en Scheller. Nomitto der pasuach ist baiter gòngen kan Filzerhof, de musealsezion van Bersntoler Kulturinstitut pet de Claudia Marchesoni.

Der hoff, ver de bersntoler gamoaschòft, hòt pròpe an bèrt as iberaus geat en sèll van oa’vòch haus va de familia. Er ist augòngen glaich pet de gamoa’schòft, benn as en XIII. ont en XIV. jorhundert sai tsidelt kemmen de heachern eirter as de pèrng um Persn en an prozess as noch gaben ist za riven ont as ober trong gahòp hòt schoa’ van an ettlena jorhunderter taitscha pauern as de hoacheimen van zimbern en Trentin, en de Sim Gamoa’n va Vicenza ont as de Lessinipèrng va Verona. De Kirch oder de Grunthearn hom galòkt ver a schòrt va jorzins a stuck grunt en an iatn sidler ver za tea’ s aushòcken, veròrbetn ont verpèssern S doi stuck grunt ist gahoasn kemmen pròpe “hoff”. Va de sèll zait, benn s aa vil gabèkslt ist durch s autoaln en de eredi ont s kaven ont verkaven, ist uman de doin pahalter as tònzt s lem van familie.
De architektur ont de lòntschòft van tol trong gabiss nou hait der druck van òrbetn en de heff, en de boa’n ont en de balder as gamòcht sai’ kemmen van pauern.

Der pasuach van studentn mòcht toal van projekt “De kròft va de sprochminderhait: s bider augea' van a taitsches dorf en sud van Alpn”, Toal nr. 29, projekt “Gem bider bèrt en de òltn paun ont en de lòntschòft van Alpn: kennen òrbetn pet stoa’ ont holz”, gamòcht va TSM|Step Schual ver de Regiar van Grunt ont van Lònt en zòmmòrbet pet de ENAIP, der Noschauger en de trentinische Lòntschòft, der Nationalpark van Stelvio ont s Bersntoler Kulturinstitut.

(lt)


Immagini