En earste innviartoal kan Bersntoler Kulturinstitut kimmp kontart abia as augòngen ist de bersntoler gamoa’schòft ont de beiln as sai’ de bichtegestn òrbetn as de lait gatu’ hom a vòrt. Gèltsgott en sèll as en kontart kimmp ont en de untersuachen as gamòcht kemmen en de schualn as de lokal gschicht, ver de jungen kimmps dester za ziachen araus elementn as glaich sai’ en de zboa gamoa’schòftn, abia zan paispil de òrbetn en vèlt ont pet de vicher as en pèrg ont de ausbònder en binter as sa peada gatu’ hom ver za meing eppas derzuatrong en sèll as plim ist van òrbetn en hoff.
Pet de hilf van tovln ont van sòchen as sai’ en de ausstell Klòffen, sprechen, parlare, durch en bersntolerisch, der pasuach geat envir pet en tema van zboa sprochen, de sèll as stòmmt van taistsch ver en bersntolerisch ont de sèll van retoromanisch ver de ladinische. Asou, òlbe gèltsgott en sèll as kontart kemmen ist en de familia ont galearnt en de schual, ist s nèt schbar za klòffen va de gschicht as trong hòt za derkennen de zboa minderhaitsprochen ont der druck as gaben ist as de gamoa’schòftn en de voudern jorhundertn.
Nomitto der pasuach geat envir za vuass keing Hardimbl bo, as 1700 metre, kònn men en de òlt Gruab aninn gea’ za sechen nou hait abia as gaben sai’ de òrbetn en de gruam vriarer, gor zaruck vinz en 1500. De òrbetn en de gruam sai’ aa gaben ver jorhundertn a toal va de gschicht van Bersntol ont va de saitn va Persn ont nou hait kònn men s en vil eirter nou derkennen.
