Martedì, 25 Agosto 2020 - 16:17 Comunicato 1913

Traduzione in mòcheno
Forum van Alpbach: Trentin, Südtirol ont Tirol ver an morng òlla zòmm

De drai presidentn hom se troffen pet en osteraichen president Van der Bellen

Versterchern de demokratischen strukturn ont mòchen mear toalnemmen de lait.
Der doi ist der zil as der Euregio bill ver an pessern morng. Der Europeisce Grup va Lòntkooperazion hòt se zòmmtroffen en sunta as de 23 van agest en Alpbach en òlljortrèff van Ton van Tirol ont van europeische Forum bou as hom toalganommen de drai presidentn van Trentin, Südtirol ont Tirol. “Vinnen se do hait en doi schlècht moment, ist an guatn zoach – hòt er tsòk der president van Trentin. En doin hòrtn mu’netn bou as ber gahòt hom de pandemi hom ber kennt guat zòmmòrbetn. En an sèllen moment – hòt er nou tsòk – miast men bider u’vòngen va de gschicht ont van dinger as bèrt hom ont kennen envire schaung pet korasch ont boia za vernaiern se pet de hilf van sèll as de Euregio hòt kennt tea’. An bichtegen moment bart gabiss sai’ der sèll van zeichente jor van benn as de GECT ist augòngen, as bart kemmen pfaiert an ònders jor. Ber barn bèrt gem en de Euregio en de europeische aktn ver en guat van insern gamoa’n ont iberhaup ver de insern jungen”.

“De bochen ont de mu’netn as verpai sai’ – hòt tsòk der Haupmònn  van Tirol ont president van Euregio -  hom gamòcht verstea’ de bichteket va de kooperazion aus de grenzn, iberhaup en hòrta zaitn. Ber belln ont ber miasn versichern as de Euregio no steat en de zaitn as bècksln. Lai asou de sèlln as no kemmen, barn meing prauchen de doi istituzion, as ist augòngen pet en projekt va de europeische oa’neket”. “De burtzn va de inser gamoa’schòft – hòt er tsòk der president va de autonome Provinz va Poazn – as sai’ de sèlln za hèlven ens oa’n petn ònder, sai’ nèt runt hòrt gaben lai no de pandemi, ober schoa’ vouraus van lait as hom gamiast vliachen van sai’na lander. Iaz, nou mear abia vouraus, ist runt bichte gea’  keing a politik bou as de lait derlain se nea’mer”. De Euregiojunta, zòmm pet de Provinzalrotn, hòt augaleik a kommission, regiart van Walter Obwexer, auskennetmentsch en europeische rècht, as bart u’vòngen de sai’ òrbet petn arausschaung de nain statutn. S hèrz va de reform bart sai’ sèll za versterchern de demokratische strukturn ont mear stimm gem en de lait. En doi moment, der “Dreier-Landtag”, bou as toalnemmen de derstelln as kemmen sai’ stimmt, vinnt se zòmm òll zboa jor. En de zait de Gamoa’n barn òlbe mear zòmm gariaft kemmen ont s bart kemmen augaleik an oa’zege “Gamoa’rot”. S bart kemmen austellt, durch an nain projekt as bart kemmen gamòcht en 2021, an Rot van lait as toalmòchen van Euregio.
En doi moment der Euregio kimmp derstellt van lander amministrazionen as toalmòchen ont van zòmmomt van Euregio va Poazn. Ver za meing pesser zòmmòrbetn bart men tschbinnen za stelln au mearer kontaktpunkt en òlla de drai lander.   
Ver dòss barn kemmen augatu’ naia sitzn ka Trea’t ont en Innsbruck aa. S bart kemmen organisiart an Festival as de kultur va de Euregio gahòltn a vòrt ver oa’ as de drai lander. Ver za gem de moglechket en Euregio za gem kròft en turismus, de regionaln turismusorganizazion van drai lander hom untertschrim de traktatn ver za leing au an nain GECT: “Euregio Connect”, as bart laichtern de òrbet zbischn de drai toalnemmer Tirol Werbung, IDM Südtirol ont Trentino Marketing. Zan leistn, haier aa, bail der To van Tirol, ist kemmen austoalt der prais Junga Suacher van Euregio as ist kemmen gem en de Verena Wiedemair van Management Center Innsbruck.
Garift der Forum de drai presidentn hom se troffen pet en president va de Republik van Osteraich Alexander Van der Bellen, bail der doi kloa’ trèff ist kemmen gadenkt de bichteket va de zòmmòrbet aus de grenz van Euregio.

Ibersetz gamòcht van Sprochtirl va de Tolgamoa'schòft Hoa Valzegu' ont Bersntol
(Traduzione a cura dello Sportello linguistico della Comunità Alta Valsugana e Bersntol)

(cdt)


Immagini