Venerdì, 20 Dicembre 2024 - 16:06 Comunicato 3612

As en Youtubesender van Bersntoler Kulturinstitut hòt s 23 trèffn as mearer temen: linguistik, pedagogi, gschicht, antropologi, informatik.
De referatn en internazionalet convegno va schnmikeal as en bersntolerisch sai’ iaz online

[Mòcheno] “De bèlt um ins, s bersntolerisch ont òndra taitscha sprochen: strategin ont aussichtn” ist der titl van bichte internazionalet convegno as se gahòltn hòt en Palai en Bersntol va de 10 as de 12 van vouder mu’net va schanmikeal. Bail de drai ta va austausch as en tema, de relatorn as kemmen sai’ mear as ònderst va Balschlònt, Osteraich ont Taitschlònt, hom kontart as de sprochen as nèt vil lait hom as se prauchen, ont iberhaup as de taitschn ont as en bersntolerisch, unter mearer aspektn: va de gschicht, va de didaktik, va de digitalisiarung ont va de musealisiarung. S Bersntoler Kulturinstitut hòt iaz galeikt ver òlla as en sai’ Youtubesender 23 referatn, autoalt en vinf sessionen.
An moment van convegno va de 10 as de 12 van schanmikeal. [ Foto BKI]

En de earste session ist klòfft kemmen va bos as song billt de digitalisiarung ver de sprochen, abia as de technologi ont de globalisiarung tea’ bolten u’glaichen ont òlls as en glaiche livell leing, ober bo as hòt aa a platzl ver de sprochen as va nèt vil lait praucht kemmen.

De zboate session stellt vour an ettlena paispil va òndra taitscha sporchminderhaitn, ver za lòng schaung bos as bèckslt zbischn sei. S taitsch (Oberdeutsch), abia as tschicht en de gschicht, kimmp hait praucht nèt lai en de lander bo as ist derkennt abia nazionalsproch, ober en a toal lender van Osteuropa, en Nordamerica pet de Hutterer ont gor en Perù, pet de gamoa’schòft va Pozuzo.

En de dritte session, as se gahòltn hòt en vraita as de 11 van schanmikeal nomitto, ist klòfft kemmen abia as de museen kennen kontarn ont schaung lòng temen abia de migrazionen, s umanònder gea’ van lait ont der kulturaustausch. S zòmmstea’ van lait, der hòndl, de politik ont de migrazionen sai’ sòchen as men vinnt en an iata gamoa’schòft ont za studiarn se kònn men pesser verstea’ abia as se envirgòngen ist, aa ver en sèll as za tea’ hòt pet de sai’ sproch.

En de viarte session ist klòfft kemmen van sprochen ont van dialektn pet en envirgea’ va de gschicht. Van zaitn as se augòngen ist en XIII jorhundert, de bersntoler gamoa’schòft hòt galept vil sòchen ont naiekettn as an groasn druck as de birtschòft ont as en lem van sai’na lait hintergalòkt hom. De referent hom kontart van a toal van doin momentn as gabiss boltan song gabellt hom nèt lai ver de birtschòft, ober gor ver de kultur ont ver de sproch.

En de leiste session, as se gahòtn gahòp hòt en sònsta nomitto as de 12 van schanmikeal, ist klòfft kemmen as de sprochen va morng ont alura va bos as tea’ kònn de schual. De referentn, as zoakt hom an ettlen modelln as men noch ist za probiarn aus, hom derklòrt abia as se sai’, abia as men se praucht ont bos as se hèlven kennen.

Men kònn vinnen de 23 relazionen as en Youtubesender van Bersntoler Kulturinstitut as en doi link .

Men kònn aa sechen de rai van relazionen as de internetsait as en convegno van Bersntoler Kulturinstitut.

(lt)


Immagini