
“S bècksl van bètter ist pferleh ver de ingern pergbalder ont s sai tschunthait mechet òlbe bècksln. S tauschn zbischn de lander va schòrtn va pa’m as gem òcht en klima, hòt gamòcht sechen as rècht ist òrbetn asou ont men bart schaung za gea’ envire en doi vurm. Naia tecnologi abia de artificial tschaikait tea’ au gonz naia moglechkaitn en forestal sektor as ber miasn envire trong: i pin gabiss as ver en auklaum su’m, bider innsetzn ont kontrolliarn de lais, ber meing vinnen virm turch s prauchen van naia tecnologi as barn guat sai za versterchern de ingern ecosisteme van balder ont a zukunft envire en de zaitn” hòt unterstraicht der Josef Geisler, vicepresident van Land Tirol as òrbetet iber de balder.
Ver za verstea’ pesser abia as geat envire de tecnologi, en de earstn ta va haier ist kemmen gamòcht mòchen an studio za schaung bou as mechetn sai’ praucht de artificial tschaikait ont de nain tecnologi en forestal sektor. Zan paispil, za prauchen de robot en de forestalngortn, oder de droni ver za sètzn pa’m oder as de dinger gatu’ pet de artificial tschaikait ver za mòchen forestalstaun ont ver za klaum en su’m. An paispil van an prauch va naia tecnologi en de balder ist an vourprojekt van Ost Tirol, bou as vert sai’ kemmen praucht, ver en earst vòrt, de droni ver za lòng bider kemmen bòlt en de platz hòrt za geanen verpai. An ausòndern drone ver de lòntschòft ist kemmen praucht ver za sa’n 250 kile va su’m de forestalnplatz a’ne pa’m en de gamoa’n va Ainet, Assling, Iselsberg-Stronach, Oberlienz ont Sillian. An ausònder ausparoatn van su’m hòt galòk ausgem rècht, s derhòltn de milteket ont s derretn van schon van vicher. Der projekt, gamòcht pet de zòmmòrbet zbischn de Provinzal forestal Regiarung ont der forestal Ispettorat van Tirol oriental, vourstellt guata burzn ver de zukunft, innsitzn van balder en ausòndra nèt destera platz en Tirol ont nèt lai sem. De earstn rivenzeil van earsteprojekt barn mein kemmen praucht nèt vour oa’s oder zboa jor.
An zòmmtrèff as en projekt bart kemmen gamòcht en herbest 2025 en Baiern. De nètz as ist pet de partner van projekt bart kemmen versterchert pet auskenneta lait as bissschòft, tecnologi ont informatic. Der zil ist der sèll za aupaun zòmm kennenschòftn, tauschn bissn ont idee van regionen van Arge Alp. Ont nou de lander belln se helven mitt de òndern ver za mòchen bòcksn su’m ont pa’mbler ver de balder.
Arge Alp ist an òrbetgamoa’schòft inngabichen sait as de 12 van schanmikeal 1972 ka Mosern en Tirol, pet en zil za envire trong ont unterstizn de neatecher van alpine lander ont as enteressiart laischiar 26 milionen va lait. S sai toalnemmer va Arge Alp s Taitschlont pet en vrai stòtt va Baiern, Osterraich pet de Lander Vorarlberg, Tirol ont Solzburg, Balschlont pet de Autonome Provinzn va Poazn ont Trea’t ont de Region Lombardia, de Schbaiz pet de Kanton Graubunden, Sankt Gallen ont Tessin.
Ibersetz gamòcht van Sprochtirl va de Tolgamoa'schòft Hoa Valzegu' ont Bersntol