“Dar klima umbèkslom sbert starch aftz ünsarne beldar vo pèrge un darzuar allz bèkslt hèrta bahémmegar. Soin gest guat innzosetza sòrt gegres boda auzhaltn allz ditza übar di grentzan hatt gezoaget ke ma mage tüan eppaz guatz un ke ma mage tüan no mearar o. Naüge tèknolodjìan azpe da artifitziàl inteligentz gem zuar gåntz naüge möglichkait vor in forestàl sektor o, un aftz ditza mochtma arbatn: saiz azzese tratar auzolesa di sem, saiz innzosetza naüge sòrt odar haltn kontrolàrt di insèkte boda scedegen, pinne sichar ke bar mang vennen solutziongen pròpio durch di modèrnegen tèknolodjìan boda bartn stercharn ünsarne beldar un asó machanse lem in di djarhundart boda khemmen”, asó hatta khött dar Josef Geisler, vitzevorsitzar von Lånt Tiról delegart vor di beldar.
Zo vorstiana pezzar bele ’z magatnz soin dise tèknolodjìan, di earstn månat vo haür izta khent geschafft an studjo bia ’z magata khemmen genützt da artifitziàl inteligentz zo retta di beldar. Baispil, nützan di robött odar di drone zo setza èlbar, odar machan krescharn èlbar un aulesan sem geschützt vodar artifitziàl inteligentz. A baispil bia ma mage nützan di naüng tèknolodjìan vor di beldar iz dar sèll vonan pilòt prodjèkt gemacht in osten Tiról, boda vert soinda khent genützt vor da earst bòtta di drone zo setza inn èlbar sèmm boz iz gest malamentar zuar rivanda. A spetzialegar drone iz khent genützt o zo sena 250 kile sem in sittarne beldar in di kamöü vo Ainet, Assling, Iselsberg-Stronach, Oberlienz un Sillian. Di sem soin khent inngevest in spetzialega fodra boda darhaltet di nezz un schoantze von vögl un von åndarn vichar. Dar prodjèkt, augelekk pittnåndar pittar provintziàl Dirèktziong von beldar un pinn forestàl Ispetoràtt von osten Tiról, zoaget ke ma magen impaitn in di djar boda khemmen zo giana zo sena sèmm boz iz gåntz malamentar zo rivada zuar saiz in Tiról saiz in di ar lentar von alpinar raum. Di earstn risultate von pilòt prodjèkt bartmase mang seng nèt pellar baz tra ummaz odar zboa djar.
A trèff zo vennase alle pittnåndar bartze haltn auz pan herbest vo haür in Bavìara. Di nètz bodada sa iz bart khemmen gesterchar vo ekspèrte bodasen drinnadarkhennen aftz dise sachandarn. ’Z zil iz daz sèll zo lega pittnåndar di esperientzan gemacht vo aniaglaz un sperimatarnse in di lentar vo Arge Alp. Darzuar di redjongen bartnse helvan ummana pittar åndarn zo prodüra sem un èlbar vor di beldar.
Arge Alp in an arbat kamòuschaft augelekk atz 12 von bimmat von djar 1972 atz Mösern, in Tiról, pinn zil z’arbata übar tème boda ågian alln un boda innvånk schiar 26 mildjü laüt. ’Z nemmnda toal in Arge Alp, ’z Taütschlånt pinn Frai Stato vodar Bavìara, ’z Österraich pinn Länder Vorarlberg, Tiról un Saltzburg, ’z Beleschlånt pinn zboa autonome Provintzan vo Poatzan un Tria un pittar Redjong Lombardia, di Svaitz pinn Kantöü Graubünden, Saknt Gallen un Tessin.
Übarsetzt von Schaltarle vor di zung von Toalkamou vodar Zimbar Hoachebene
