Bail en klòffen de Anna Simonati hòt gadenkt abia ofters de baiber hom regiart sèlber de “birtschòftn van pèrng” ont en dòi vurm de sai' vulnerabln ober nèt schbòch, de mein nou mòchen an òrbet va vourstea'ner bavai stòrch ont bichte ver de gamoa'schòft.
Dòs tsòck ist kemmen nou klòfft va de Michela Zucca as hòt keing aa abia s gea' vort van pèrng za lem vill vert ist a soch as vonk u' van baiber. De Anna Maria Trenti Kaufman hòt keing as de bersntolern abia de ladiner ont de zimbern as sai' en an pèrng plòtz, òlla hom tschechen en de jarder, aa benn òlla drai de minderhaitn hom gschichtn a bea'ne ònderst, ober de hom gòp vil lait as hom gamiast vort gea' za stea': “en de organizazion va de familia sai' gaben de baiber as hom se pakimmpert va de gònze regiar abia de birschòft ont s auzigln van kinder ont van òrbetn van haus. S baib ist gaben aloa' ver lònka zaitn bail en jor, an oa'zege punkt van eltern ver de kinder ont de ist si gaben za auzigln sa ont za learnen en de praich ont de sproch en de sai' na kinder”.
Gònz tschlècht sèll as hòt tsòk der schraiber Alidad Shiri as der hòt u'pfònkt va re sai' hòrt runde van Afghanistan keing Balschlònt, za denken abia as de hom se verpessert de baiber no en 2000, pet de moglechkait za studiarn ont za òrbetn, za meing toalnemmen en parlament ont en de sicherket kroftn, vouraus “de hom nanket a nu'm gahòpt ont sai' lai gaben 's baib van', 'de tochter van', de muater van'. Ont nou pet sèll as tschicht haitzegento pet de baiber as “meing nèt aus van haus gea', òrbetn ont studiarn”, s lònt as a'ne gèlt ist, de stòrch òrmekait as hòt, iberhaup ver de baiber as de mias verzogeta tschèrln mòchen.
Der trèff ist direkt galòkt schaung kemmen as en kanal 642 van TML-Tele Minoranze Linguistiche ont de bar bider galòkt schaung kemmen en de ta as kemmen.
Ibersetz gamòcht van Sprochtirl va de Tolgamoa'schòft Hoa Valzegu' ont Bersntol
(Traduzione a cura dello Sportello linguistico della Comunità Alta Valsugana e Bersntol)
