De schòff paschraip, zòmm pet de regln as schoa' sai' en gònz lònt ont en de provinz, a toal dinger za nèt tea', sèll as men muast tea'.
Verpoutn
- En de feste va privatn meing lai toal nemmen 6 lait, gor no za hom gahaiertn en de kirch oder en de gamoa', ont pet òlla de regln as sai' (prauchen de schutznlòrven, plaim vèrr ont baschn se mearer vòrt de hent). Ver de hoazet en de gamoa' oder en de kirch plaim òlla de mosnemmen as sai' iaz patschrim en de regln va de provinz.
-Òlla de birtshaiser miasn spèrrn ver de mittanòcht (òlla de pub, de birtn, de birtsthaiser, de pizzerie ont asou envire..).
-Men kònnt se nèt vinnen en mear as secks lait, en òlla de òllgamoa'platz.
-Men kònnt nèt aninn en de spitelder ont en de strukturn va hilf ver za vinnen de vrai't oder de lait as men kennt as sai' ricoverart, oder menn kònnt aninn lai pet a regl, en ausòndera kasn oder pet an derlab van regiar van spitol oder va de struktur.
- De lait as plaim en de sèll gamoa' meing nèt gea en òlla de ourtn va de provinz bou as men tuat se meivern innbende ont ausbende en de meivernsezimmer, en schual va tònz ont òndra ourtn asou, s meing ses tea' lai de lait as teases va òrbet en gònz lònt.
Gamiast
- En a birtshaus, kan an iatn tisch meing nèt mear abia viar lait umenònder stea’, no en òlla de òndern regln as gilte sai’ ver de provinzalprotokoln va de òrbet.
- En de òllgamoa’omtn mu men gea’ lai benn men se pahenner oa’ne galeik hòt, ont der vourstea’ner van omt miast hòltn a lista pet òlla de lait as en de leistn viarzen to en omt inntretn sai’.
- Vour de tir van omtn miast men ausleing a tovl pet drautschrim biavle lait as en glaiche moment drinnstea’ meing, no en de greas van lokaln ont en de verreket as men hòltn miast.
Bichte
- Laichtern de òrbet va dahoa’m, benn men mu, en de platz va òllgamoa’ oder privat òrbet as sitz hom en de gamoa’.
- Ver de lait as mear va simsk jor hom, men miast schaung as nèt za vil lait pakemmen se, lai de sèlln as pet sei zòmmlem oder as de schaung sa.
- Men miast auhòltn, oder grenzn benn de sai’ noat, de zòmmlemòrbetn.
- S ist bichte schaung za gea’, benn s moglech ist, en de òllgamoa’bèrkn as en de aigene gamoa’ stea’.
- S ist bichte as de studentn ont de òrbeter as aus de aigene gamoa’ orbetn, schaung za riarn se lai bail en stuck haus - schual/universitet oder haus-òrbet, ont de miasn òcht gem en de regln va de verreket as men hòltn miast.
Ibersetz gamòcht van Sprochtirl va de Tolgamoa'schòft Hoa Valzegu' ont Bersntol
(Traduzione a cura dello Sportello linguistico della Comunità Alta Valsugana e Bersntol)
