Mercoledì, 20 Agosto 2025 - 13:55 Comunicato 2257

En de Euregio Days paispiln va guata praich, workshop ont meing vertiaven de virm va europeische zòmmòrbet
S vonk u’ der Europeische Forum va Alpbach: zòmm ver an Euregio kompetitif

Traduzione in mòcheno

[Mòcheno] Versichern an sitz ont òrbetnplatz, unterstizn naia projektn, envire trong de digitalizzazion, versterchern s bèrt van lander: s sai’ de doin de temen en zentrum van Euregio Days 2025 en European Forum va Alpbach (EFA). Va de 16 finz as de 19 van agest 2025 òlls hòt keart um en tema van bèrt en Euregio Tirol - sudtirol - Trentin, abia en de “To van Tirol” bou as ist kemmen inngabichen de EFA. Der trèff ist u’pfonk pet de jarleche umgòng en plòtz va de kirch va Alpbach, pet de musik banda van tiroler dorf, de Schutzen ont de vraischòftn van drai derver, pet en toalnemmer van president van Euregio ont va de Autonome Provinz va Poazn Arno Kompatscher, van president va de Autonome Provinz va Trea’t der  Maurizio Fugatti, van capitan van Tirol Anton Mattle ont van president va de EFA der Othmar Karas.
“ÒLL jor de Euregio Day sai’ an bichtegen voursicht ver naia projektn ont ver en untersuach en Tirol, Südtirol ont Trentin ont gem de moglechkait za klòffen se ont vinnen se ver za ausmòchen de problemen. Gèltsgott en platz bou as men sait ont en de kròft ver za vourtschbinnen naia sochen, abia Euregio ber meing versterchern s inger bèrt ont lòng an zoach asn bèltmòrk”, hòt kein der Kompatscher.
“De Euregio Days 2025 opfern nou a vòrt de moglechket za klòffen se aus as temen bichte ver en inger morng ver sèll as bart kemmen galòk en de ingern jungen generazionen; s ist an bichtegen moment ver za klòffen se aus ont vinnen glaicha prinzipn ver za gea’ enkein en ebegn problemen. S mu sai an paispil ver de doin horta jarder ver de Europa. Pet guata projektn ber meing kemmen pesser ver zbischn òndra lander” hòt klòfft der Fugatti.
“De pessern virm men vinnt sa benn as ber tschbinnen iber de grenzn ont benn as men òrbetet zòmm. Dòs ist sèll as vourstelln de Euregio Days iberhaup abia as de kemmen gamòcht haier. Mearer lait as toalnemmen ver za trong s sai’ lem ont de sai’na tschbinnen mear barn sai de ziln as men bart hom. Zòmm ber hom mear kròft ont ber meing paroatn s inger plòtz en de birtschòft ont bisschòft ver en zukunft” hòt kein aa der Mattle.
Forum europeo di Alpbach: insieme per un'Euregio competitiva [ Archivio Ufficio Stampa PAT]

“Der Euregio ist an partner asn glaiche vurm. Zòmm teaber versterchern de regional aussichtn ont ber pintn zòmm ver de groasn europeische sòchen. S lokalnu’heng pakemmp se pet en europeische vourstea’ner: der doi ist der kròftpunkt va de European Forum Alpbach, ber sai’ runt vroa as haier sai ber guat gaben za verlengern bolten de Euregio Days”, hòt er unterstraicht der president va de EFA Karas.

En òllgamoa’trèff hom toalganommen autoritet ont òndra lait, zbischn de doin der schoa’ president va de Europeische Kommission Jean-Claude Juncker, de president van osteraicher federalrot Sonja Ledl-Rossmann, der schoa’ kapitan van Tirol Günther Platter, vil òndra istituzionaln derstelltn, zbischn de beiln der president van regionalrot Roberto Paccher. Derno, hòt se augatu’ der Euregio Summit kan Kongresszentrum va Alpbach. Bail de sai’na programmatische beirter, Gabriel Felbermayr, viarer van osteraicher institut va birtschòftsuach, hòt gadenkt de moglechkaitn ont de hòrtekaitn van gamoa’sòchen en a bèlt òlbe mear vernètzt. 

Nemmen toal en forum ont song bos as men tschbinnt: haier bail de Euregio Days, òlla de lait van an iata elt hom gameicht toalnemmen ont klòffen iber en sèll as bart sai’ en de jarder as kemmen van European Forum Alpbach, tschernen zbischn a raicha workshop ont zòmmtrèffen as klòffen iber de temen as de kompetitivitet ont òndra bichtega sòchen van insern zaitn. De sai’ mear abia viartausnt de sèlln as hom toalganommen en Forum, kemmen va hundert verschidena stòttn, as hom se gamecht ausklòffen va projektn en Tirol, Südtirol ont Trentin. S hòt gahòt mear abia vinfhundert òrbetgruppe, pet auskenneta lait va politik, birtschòft, bischòft ont zivilgesellschòft pet de moglechkait za versterchern de zòmmòrbet aus de grenz turch der networking.

En de Euregio Days hom toalganommen en gònzn, mear abia 1.250 lait.

Der birtschòftmentsch Gabriel Felbermayr bail de sai’na u’vòng beirter, hòt derklort as “Oa’n van zentralelementn va de kompetitivitet ist s verpessern de produktivitet. S keart se za kriang glaicha oder pessera paitrong òlbe herter za vinnen. S doi ist ver de privatn bèrkn ober aa ver en Stòtt ont ver de sai’na innrichtn. En doi vòll de zòmmòrbet ist an bichtegen mittl, aa ont iberhaup zbischn ont regionen, zan paispil zbischn de Gamoa’n. De grenzn miasetn nèt sai’ an problem ver za meing zòmmòrbetn drinn en de UE s u’gekearte. A verstercheta zòmmòbet bill song vertiaven der mòrk drinn en de Europa. Ber miasn gahasse òrbetn ver dòs ver za sai’ bider mear kompetitif ont en an vurm as tauert de euroregion, s inser Lònt ont de zòmm Europa”.

Bail der nomitto va de 17 van agest de òcht ist gaben ver de Gamoa’n: en mearer workshop, gamoa’ ont regional derstelltn van Tirol, van Südtirol ont van Trentin de hom se ausklòfft iber de sòchen as kearn de digitalizzazion, de zòmmòrbet ont s lokal verpesser, pet en zil za tschbinnen bos za tea’ zòmm. Ver en earste vòrt, de Euregio Days sai’ kemmen gamòcht en de zboa to derno van To van Tirol aa. En ma’ta as de 18 van agest ist gaben en programm an aussproch pet auskenneta lait, iber de kompetitivitet ont en de òrbetn va de europeische Kommission ver za envire gea’ en an rèchtn vurm en de jarder as kemmen. Der zil ist der sèll za mòchen kennen de groasn europeische zoachenviarung ver de regional ont aus de grenzn gasetzn ont schaung benn de rècht sai’ ver de lander.  Zòmm pet de universitetn ont de technikinstitutn van Euregio, untn de regiarung van an europeische auskennetmentsch Walter Obwexer, auskenneta as kemmen va de amministrazion, va de bischòft ont suach bèlt, van technologische vort gea’ ont va de zivil gasèllschòft van Euregio de hom se ausklòfft iber der doi tema.

En eirta as de 19 van agest, drautschauk va van tiroler lòntbèrk ont pet de zòmmòrbet pet de Junge Industrie Tirol (Junga Industri van Tirol), auskenneta van sektor hom schaung galòk bos as schoa’ moglech ist za tea’ hait, ont gèltsgott en de vil paitrong as barn kemmen gem en a kurza zait, de toalnemmer hom gamecht kennen naiekaitn as laichtern de òrbet va òll to ont nutzn de mearer tritt va de produzion.

An òndern trèff as òll zboa jor zòmmviart de EFA ist de Akademi van Euregio: junga zbischn de 18 ont de 35 jor nemmen toal en de drai seminarn. No en spruch “Lem as bèckslt - Gester. Hait. Morng”, de 25 toalnemmer klòffen iber mearer temen, abia s lem as de pèrngplatz, der alpine habitat ont de bètterbècksln. De earstn zboa rifbochen sai’ kemmen gamòcht en moi ka Rovereto ont en prochet ka Poazn, de leiste rifboch van seminar ist kemmen gamòcht bail voudern ta ka Alpbach.

Letratdinst notschauk van Druckomt

Vrong ont pilder notschauk van Euregio

Download do

(cdt)


Immagini