Martedì, 19 Agosto 2025 - 16:45 Comunicato 2249

Ai Euregio Days l é ejempies de bona prateghes, laboratories e aprofondimenc sui sistemes de cooperazion europeèna
Ponta via l Forum european de Alpbach: adum per n’Euregio competitiva

Traduzione in ladino

[Ladino] Arsegurèr sentes e posć de lurier, sostegnir l’inovazion, portèr inant la digitalisazion, renforzèr la competitività di teritories: chisc l é i argomenc di Euregio Days 2025 al European Forum Alpbach (EFA). Dai 16 ai 19 de aost del 2025 l argoment zentrèl l é stat la competitività te l’Euregio Tirol-Sudtirol-Trentin, tout ite ence la “Giornata del Tirolo”, che à inaudà l’EFA. L event l é pontà via co la defilèda tradizionèla te la piaza de la gejia de Alpbach, co la Musega del paisc tiroleis, i Schützen e la sociazions di trei teritories e a chel che à tout pèrt l president de l’Euregio e de la Provinzia autonoma de Busan Arno Kompatscher, l President de la Provinzia autonoma de Trent Maurizio Fugatti, l capitan del Tirol Anton Mattle e l President de l’EFA Othmar Karas.
“Duc i egn i Euregio Days doventa na manifestazion emportanta per la inovazion e la enrescida tel Tirol, Sudtirol e Trentin e i dèsc l met de fèr n confront su la endesfides e la soluzions. De gra al contenst teritorièl bon e la forza inovativa, desche Euregio, podon renforzèr la competitività e lascèr l segn sul marcià mondièl”, à dit Kompatscher.
“I Euregio Days 2025, amò n’outa, dèsc l met de baratèr opinions en cont de argomenc emportanc per nosc davegnir e per chel de noscia neva generazions; l é n moment emportant per se confrontèr e per troèr fora prinzipies coletives per ge fèr front a la endesfides e che pel esser n ejempie te chisc egn senestres ence per l’Europa. Tras projec concrec duc ensema podon smaorèr la competitività e l’atratività de nesc teritories”, à sotrissà Fugatti.
“La soluzions miores les troon canche nesc pensieres rua sorafora la seides e colaboron. Chest l é chel che vel esser i Euregio-Days, soraldut te sia neva viesta. De fat, i resultac che arjonjaron i sarà miores se più persones che vegn da contesć e da situazions de vita desvaliva tol pèrt e dèsc sie contribut con sia prospetives personèles. Sion più forc e podon enjignèr nosc spazie scientifich e economich per l davegnir se stajon adum”, à dit Mattle.

“L’Euregio l é n partner olache duc é valives. Adum renforzon la prospetives regionèles e les coleon a la gran costions europeènes. L leam col teritorie che se conjobia co la responsabilità europeèna: chest l é l pont de forza de l'European Forum Alpbach, son dassen content che chest an sion stac bogn de smaorèr i Euregio Days”, l à sotrissà l president de l’EFA Karas.

Al event publich à tout pèrt autoritèdes e sentadins, anter chisc l ex president de la Comiscion Europeèna Jean- Claude Juncker, la presidenta del Consei federal austriach Sonja Ledl-Rossmann, l ex capitan del Tirol Günther Platter, sacotenc raprejentanc istituzionèi e anter chisc l president del Consei regionèl Roberto Paccher. Do, l é stat orì l’Euregio Summit aló dal “Centro Congressi” de Alpbach. Te sie descors programatich, Gabriel Felbermayr, diretor del Istitut austriach de enrescida economica, l à rejonà avisa de la oportunitèdes e de la endesfides a livel comunèl te n contest global che interagesc semper de più.

Fèr pèrt del forum e contribuir al confront: chest an, tel chèder di Eregio Days, i enteressé de duta la età i à podù tor pèrt al dialogh sul davegnir tel chèder del European Forum Alpbach, col cerner anter desvalives workshop e conferenzes che i fèsc fora i desvalives aspec de la competitività e la costions più emportantes de nosc temp. I partezipanc al Forum i é passa 4.000, de passa 100 nazionalitèdes desvalives, che les à l met de se confrontèr te passa 500 sescions de lurier, con esperc de politica, economia, scienza e sozietà zivila en cont de l’atuazion concreta de projec tel Tirol, Sudtirol e Trentin, ma ence sul met de renforzèr la cooperazion sorafora i confins tras l networking.

Ai Euregio Days l era en dut passa 1.250 persones.

L economist Gabriel Felbermayr tel descors che à avert l event, l à despiegà che “Un di elemenc zentrèi de la competitività l é l svilup de la produtività. Se trata de aer prestazions valives o miores con semper manco ressorses. Chest vèl per la firmes privates, ma ence per l Stat e sia istituzions. Te chest cajo la cooperazion l é n strument fondamentèl, ence e soraldut anter e ite te la regions, per ejempie anter i Comuns. I confins nazionèi no i cognessa ferèr la colaborazion te l’UE, anzi. Na cooperazion coscita renforzèda vel dir ence miorèr l funziament del marcià intern te l’Europa. Cognon se dèr ju de prescia en cont de chest per fèr acioche l’euroregion, nosc Paisc e duta l’Europa i dovente endò competitives a na vida stabola”.

Via per l domesdì dai 17 de aost l’atenzion la é stata spostèda sui Comuns: te desvalives workshop, i raprejentanc de comun e regionèi de Tirol, Sudtirol e Trentin i se à confrontà sun costions concretes en cont de la digitalisazion, la cooperazion e l svilup local, col obietif de lurèr fora soluzion da poder meter a jir ensema. Per la pruma outa, i Euregio Days i é stac sperlongé ence ai doi dis do de la Dì del Tirol. Lunesc ai 18 de aost, l era en program n debatit con esperc, en cont de la indicazions per la competitività e l program de la Comiscion europeèna per na crescimonia sostegnibola per i egn che vegn. Obietif, tor su e meter a jir la indicazions de endrez europeènes tel contest regionèl e transnazionèl e capir se les é adatèdes ai teritories. Ensema a la universitèdes e ai istituc tecnics auc de l’Euregio, sot la direzion del espert de derit european Walter Obwexer, esperc che vegn da l’aministrazion, dal mond scientifich e da l’enrescida, dal trasferiment tecnologich e da la sozietà zivila de l’Euregio i se à confrontà en cont de chest argoment.

En mèrtesc ai 19 de aost, sot la direzion de l’Agenzia de promozion teritorièla tiroleisa e en colaborazion co la Junge Industrie Tirol (Joena Industria del Tirol), esperc del setor i à desmostrà chel che l é possibol jà anchecondì e, de gra a tropes contribuc per l svilup a curt e mesan termin, chi che à tout pèrt, i à podù cognoscer soluzions che fèsc più sorì l lurier de vigni dì e che fèsc doventèr più percacenc i prozesc de produzion.

N auter event che ogne doi egn compagna l’EFA l é l'Accademia Euregio: joegn anter i 18 e i 35 egn i tol pèrt a trei seminaries. Aldò del dit "Vita in trasformazione – Ieri. Oggi. Domani", i 25 partezipanc i se confrontea su argomenc desvalives, desche la vita te n ambient da mont, l habitat da mont e l mudament climatich. I prumes doi fins de setemèna i é stac metui a jir de mé a Rorei e de jugn a Busan, enveze l fin de setemèna che sera su l seminarie l é stat fat te chisc dis a Alpbach.

Fotoservije del Ofize Stampa

Intervistes e retrac de Euregio

Download chiò

Traduzion di Servijes Linguistics e Culturèi del Comun general de Fascia

(cdt)


Immagini