Dar Prais Rigoni Stern vor di puacha vo letaratùr von Alpm boda auz soin gånt in di lestn zboa djar, bestetegetze vor da autonome Provìntz vo Tria o, boden schützt an evént guat zo laüchtega gåntz garècht di pèrng, soin natùr, un soine kultùrn. Di Alpm boda hatt gekhennt Rigoni Stern, hattma gedenkht in sèll abas, soinz o gest a platz boma hatt patìrt un gekhempft. Haüt anvétze durch dise pèrng geata lai an uantzega patzifega armee, da sèll von turistn, von båndrar un von alpinìstn. Di grentzan boda gian übar disan zimmen håm vorlórt schiar alln soin vèrt un soin khentz z’soina daz mearaste lai prukkn un nèt spèrrn. ’Z lem von fölk boda lem aftz dise saitn o iz khennt z’soina hèrta pezzar. Ditza però bill nèt soin gemuant ke di Alpm soin khent a sòrt vo Eden, an insel bosa alle soin kontént un alle håm daz soi zo maga lem. Di problème boda hatt di Euròpa un da gåntz bèlt khemmen gehöart da o. Åntze, afte Alpm khemmensa gehöart no sterchar, tüat übarleng afte bèksl von bèttadarn, boda, khönsa di sèlln bodasen drinndarkhennen, da höartmase daz duppl baz atz åndre saitn.

Un njånka malma khön ke afte Alpm höartma nèt in ångst boda iz in di lentar auz nå, haür daz earst vo allz in Ucraina.

Di puachan inngeschribet in konkórs vo haür 2022 von prais nèt vor nicht håm geredet pròpio vo disan bichtegen un sbere tème saiz in di roman saiz in di puachan vo sadjistìk. Darzuar in roman von Malaguti, gedenkhbar, soinda gerift züntrest Carlo Barbante pitt “Scritto nel ghiaccio. Viaggio nel clima che cambia”, Adeline Loyau pitt “Les tribulations d’une scientifique en montagne” un Annalina Molteni pitt “L’ombra dei Walser”.

Di djurì gemacht vo Sara Luchetta, Giuseppe Mendicino, Luca Mercalli, Niccolò Scaffai un Annibale Salsa hatt gètt an spetziàl darkhenn in puach “Femines. Donne del latte” vodar Ulderica Da Pozzo. Dar zerimonie hatta genump o toal dar sunn von Mario Rigoni Stern, Gianni boda vor a drai djar, någeholft vodar autonome Provintz un voda provintziàl Federatziong von Züglar vich, hatt geschenkht khüa Rendena in stèll vodar Bosnia (dar armen statt vo  Srebrenica o) zo helva auhevanse dòpo in kriage.

Übarsetzt von Schaltarle vor di zung von Toalkamou vodar Zimbar Hoachebene
(Traduzione a cura dello Sportello linguistico della Magnifica Comunità degli Altipiani Cimbri)