Minoranze linguistiche
Naüge portàl un naüge app TreC+
Von menta atz 15 von bintmånat izta khent augelekk, åna zo mocha zaln, vor alle di laüt inngeschribet in porvintziàl sanitér sistèm da naüge plattform TreC+ ditza pittar hilfe vo dokhtür un pürgar. ’Z bart soin dar uantzege punkt zo maga inntretn afte didjitàl dianst von...
LeggiTrei puntates de “I Lab” dedichèdes a la Mendranzes linguistiches trentines
Tel Trentin da tropes centené en ca l’é trei mendranzes linguistiches. Comunitèdes che rejona n lengaz desferent dal talian e che, amò ades, les se cruzia de tegnir sù sia tradizions. L’é la mendranza zimbra, ladina e mochena. Ma cotant éles pa cognosciudes? History Lab, canal de...
LeggiDrai trèffn va de "I Lab" gamòcht ver de sprochminderhaitn van trentin
En Trentin sai' sait secole drai sprochminderhaitn. Gamoa'schòftn as klòffen an òndra sproch ònderst van balsch ont en òndra virm derhòltn sèlbera praich. S sai' de minderhaitn van zimbern van ladiner ont van bersntoler. Ober biavle sai' sa kennt? History Lab, an kanal ver de gschicht...
LeggiKalandardjo Euregio 2022: Tirol, Südtirol un Trentino gesek von pürgar
Gåntz schümmane pildar, empfelung bo zo giana un a “vèrbesche” viazo vor di khlümmanarn zo khenna di Euroredjong Trentino, Südtirol un Tirol. Dar naüge kalandardjo vorz djar 2022 lekk vür an schümman bege durch a bèlt vo gebìllt, roasan un lånt auzseng. Dar Kalandardjo haltet...
LeggiDrai toaln vo "I Lab" afte trentinar zungmindarhaitn
In Trentino lemda sidar djarhundart drai zungmindarhaitn. Kamòuschaft boda ren a zung åndarst baz da belese un boda håm gehaltet in groazan gåntzan traditziogen lai dar soinen. Dise soinz di zungmindarhaitn zimbar, ladinar un möknar. Ma biavl soinsa gekhennt? History Lab, dar kanàl vo...
LeggiAPTO, auhaltn an raichan patrimonjo vodar Traditziong Orale
“'Note a memoria. Lezioni di musica popolare trentina', initziativ vürgetrakk von “Museo degli usi e Costumi della Gente Trentina” bill auhaltn in raich patrimonjo geredet vodar üsarn traditziong boda hatt mengl ’z soina gestützt – hatta khött dar asesór vodar kultur Mirko...
LeggiTre puntate de "I Lab" dedicate alle Minoranze linguistiche trentine
In Trentino esistono da secoli tre minoranze linguistiche. Comunità che parlano una lingua diversa dall’italiano e che, in qualche misura, conservano delle tradizioni proprie. Sono la minoranza cimbra, ladina e mòchena. Ma quanto sono conosciute? History Lab, canale di storia e...
LeggiPresidenza Eusalp 2022, Trent e Busan lodé a Nizza
N’aproazion formala palesèda te l’assemblea Eusalp tras n fort batiman: la ge é stata portèda dant a la Provinzies autonomes de Trent e de Busan te la bonora dai 14 de dezember a Nizza dai membres del board Eusalp, che i se confrontà en cont de l’endrez strategich da meter en esser...
LeggiVorsitzarung Eusalp 2022, auzgerüaft atz Nizza
Di zboa autonomen provìntzan vo Tria un Poatzan soin khent ågenump vodar vorsåmmelung vo Eusalp un alle håmen gemekket di hent: atz 14 von kristmånat atz Nizza di toalnemmar vodar vorsåmmelung vo Eusalp håm draugeredet atz bia vürzovüarase auz pa djar 2022. Est trifftz ünsarn zboa...
LeggiPresidenz van Eusalp 2022, Trea't ont Poazn u'tsòk ka Nizza
An formal u'tsòk gamòcht bail en zòmmriaf Eusalp, an moment bou as sai' kemmen klatscht de hent aa: de autonome Provinz va Trea't ont Poazn hom kriak de nochricht en de vria van 14 van schantònderer ka Nizza van toalnemmer van board Eusalp, as de hom se ausklòfft as de virm za òrbetn...
LeggiAi 20 de dezember vegn serà sù la rilevazion sul numer e sparpagnament teritorièl de la jent che fèsc pèrt de la popolazions de lengaz ladin, moch...
Ai 20 de dezember che vegn l’é l’ultim dì per scriver ite l chestionèr en cont de la rilevazion sul numer e sparpagnament teritorièl de la jent che fèsc pèrt de la popolazions de lengaz ladin, mochen e zimber. L’Istitut de Statistica de la provinzia de Trent (ISPAT), ge à manà...
LeggiAtz 20 von kristmånat bartze spèrrn di zelung boda roatet biavl da soin un bo sa lem di ladinar, di möknar un di zimbarn
Dar 20 von kristmånat bartz soin dar lest tage boma bart mang auzvülln un inngem in formulàr boda roatet biavl da soin un bo sa lem di laüt boda gehöarn in fölk boda ren ladinar, möknar odar zimbar. Ditza gedenkhta ’z statìstik Åmt vodar provìntz vo Tria (ISPAT) boda hatt...
LeggiPresidenza Eusalp 2022, Trento e Bolzano acclamati a Nizza
Un’approvazione formale data nel corso dell’assemblea Eusalp, sottolineata da un caloroso applauso: le Province autonome di Trento e Bolzano l’hanno ricevuta stamattina a Nizza dai membri del board Eusalp, che si sono confrontati sulle linee strategiche da adottare nel corso del 2022....
LeggiAf de 20 van schantònderer rift s aunemmen van numer ont van stea’platz van ladiner, bersntoler ont zimbern
De 20 van schantònderer ist der leiste to en beil as men innvilln mu de vrogkòrt iber en numer ont de stea’platz van lait van gamoa’schòftn va ladiner, bersntoler ont zimber sproch. S tuat ses denken der Statistikinstitut va de provinz va Trea’t (ISPAT) as hòt tschickt en òlla de...
LeggiCalandèr Euregio 2022: Tirol, Sudtirol e Trentin coche i li veit i sentadins
Imagines maraveouses, consees per la raides e n viac “petrignous” per i più picoi per cognoscer l’Euroregion Trentin, Sudtirol, Tirol. L’é stat publicà ence chest’outa l calandèr de fotos de l’Euregio che per l 2022 l porta dant n percors spetacolous tel mond de la besties,...
LeggiAPTO, valorisazion de n rich patrimonie de la Tradizion a Ousc
“‘Notes adiment, Lezions de musega populèra trentina’, la scomenzadiva endrezèda dal Museo de la Usanzes e Tradizions de la Jent Trentina”, la va envers la defendura del prezious patrimonie a ousc de noscia tradizion che l’à besegn de esser confermèda da nef – l’à dit...
LeggiEuregio Klender 2022: Tirol, Sudtirol ont Trentin tschechen van lait
Zoachen as long a’ne otn, rotn ver za vandern ont a pild roas ver de klea’nestn ver za untersuachen de Euroregion van Trentin, Sudtirol ont Tirol. S ist kemmen bider gamòcht der klender gamòcht pet letrattn van Euregio as ver en jor 2022 vourstellt a schea’s roas en de belt va de...
LeggiIl 20 dicembre si chiude la rilevazione su consistenza e dislocazione territoriale di ladini, mòcheni e cimbri
Il prossimo 20 dicembre è l'ultimo giorno per compilare il questionario della rilevazione sulla consistenza e la dislocazione territoriale degli appartenenti alle popolazioni di lingua ladina, mòchena e cimbra. Lo ricorda l'Istituto di Statistica della provincia di Trento (ISPAT), che ha...
LeggiAPTO, bèrt gem en a runt raicha pahalter va de Klòffete Tròcht
“Note a memoria. Lezioni di musica popolare trentina”, de naiòrbet organisiart van Museo degli usi e costumi della Gente Trentina, geat no en de richtung va schitz va de raich klòffete pahalter va de inser tròcht as noat hòt za kemmen bideru’tsòk – hòt tsòk der kulturasesor...
LeggiLa femenes da mont: da semper bones de se adatèr
En jebia ai 2 de dezember te la “sala delle Marangonie” del Ciastel del “Buonconsiglio” l’é stat metù a jir l’event endrezà te l’ambit di “Dialoghes co la mendranzes”, desvaliva scontrèdes pissèdes tegnù cont che te nosc raion l’é comunanzes linguistiches de...
LeggiL president de la Provinzia autonoma l’à sotscrit la ordinanza sul Coronavirus
L president de la Provinzia autonoma Maurizio Fugatti l’à sotscrit l’ordinanza numer 83 en cont de la desposizions per la prevenzion e la gestion de l’emergenza sanitèra Covid-19. L test l dèsc desposizions spezifiches de prevenzion per i impianc portamont, stabilian la modalitèdes...
LeggiCalendario Euregio 2022: Tirolo, Alto Adige e Trentino visti dai cittadini
Immagini mozzafiato, consigli per le escursioni e un viaggio “pittoresco” per i più piccoli alla scoperta dell’Euroregione Trentino, Alto Adige, Tirolo. È tornato il calendario fotografico dell’Euregio che per il 2022 propone un affascinante percorso nel mondo della fauna, della...
LeggiDe pèrgbaiber sai’ de borege stòrchekait
En pfinsta as de 2 van schantònderer en sol van Marangonerie kan Schloss van Buonconsiglio hòt se gahòltn an òndern trèff ver en “Klòffen pet de sprochminderhaitn”, as sai’ mearer zòmmtrèffn as lòng sèchen as de storische sprochminderhaitn, de Ladiner, de Zimbern ont de...
LeggiDer president va de autonome Provinz hòt untertschrim de nai schòff asn Coronavirus
Der president va de autonome Provinz Maurizio Fugatti hòt untertschrim de schòff numer 83 as paschraip de regln ver za ibergea’ de groas noat va de krònket va Covid-19. Ver de innrichtn ver za gea’ anau sai’ kemmen patschrim ausòndra regln, iberhaup abia as men miast tea’ za...
LeggiDar vorsitzar vodar autonome Provìntz hatt untarschribet da naüge vorschrif affon Kronvirus
Dar vorsitzar vodar autonome Provìntz vo Tria Maurizio Fugatti hatt untarschribet di vorschrif nummar 83 übar baz zo tüana zo geba kontra in Kronvirus. Dar tèkst schafft baz zo tüana vor di kublpånen khödante bia zuarzogiana un biavl laüt ’z mangda auzsitzan pittnåndar nå bia da...
LeggiDi baibar von pèrng soinz di sèlln boda haltn hert
An fintzta atz 2 von kristmånat in di saal von Marangonerie von Kastèll von Buonconsiglio iztase gehaltet dar trèff augelekk drinn in “Ren pinn zungmindarhaitn” a ziklo trèff pensàrt haltante kunt von stòregen zungmindarhaitn boda lem in ünsarne lentar, Ladinar, Möknar un...
LeggiCo-living afte pèrng: boda ristscharn di famildje
Machan khearn di laüt zo leba afte pèrng un gem zuar in djungen famildje zo machanen a lem disar iz dar zil von prodjèkt Co-living, vo ditza hattma geredet kadar Stiftung Franco Demarchi in an trèff von Festival vodar famildja. ’Z khent gezoaget bia ma sait gelekk est pinn prodjèkt...
LeggiLe donne in montagna sono artefici della resilienza
Oggi la sala delle Marangonerie del Castello del Buonconsiglio ha ospitato il dibattito organizzato nell’ambito dei “Dialoghi con le minoranze”, un ciclo di incontri pensato partendo dalla presenza sul nostro territorio di comunità linguistiche minoritarie storiche, quelle dei Ladini,...
LeggiAPTO, valorizzazione di un ricchissimo patrimonio della Tradizione Orale
“'Note a memoria. Lezioni di musica popolare trentina', l'iniziativa organizzata del Museo degli usi e Costumi della Gente Trentina, va nella direzione di salvaguardia del prezioso patrimonio orale della nostra tradizione che ha bisogno di essere riconfermata - ha detto l'assessore alla...
LeggiIl presidente della Provincia autonoma ha firmato la nuova ordinanza sul Coronavirus
Il presidente della Provincia autonoma Maurizio Fugatti ha firmato l'ordinanza numero 83 in tema di misure per la prevenzione e gestione dell’emergenza epidemiologica da Covid-19. Il testo applica per gli impianti di risalita specifiche misure di prevenzione, indicando le modalità di...
LeggiCo-living in montagna: dove osano le famiglie
Ripopolare le zone montane e dare la possibilità a giovani famiglie di andare a vivere e costruire il proprio futuro in montagna sono gli obiettivi del progetto Co-living, di cui si è parlato oggi alla Fondazione Franco Demarchi in un incontro nell’ambito del Festival della famiglia. È...
LeggiTonina dintornvia i ‘Dialoghes co la mendranzes’: “La democrazia l’é n percors da fèr ensema, tel respet e tel dialogh”
N argoment de anchecondì, che l’é “na testimonianza concreta de tant che l’é fondamentèl no demò per noscia provinzia, ma ence per dut l Trentin. Se scomenza a rejonèr de dialoghes enscin dal titol de chesta scontrèda, e acioche se posse dialoghèr ben, ge vel se scutèr un co...
Leggi'Dialoghi con le Minoranze': il ciclo di incontri si chiude con un appuntamento sul ruolo delle donne nelle comunità fragili
La lingua è madre. La donna ha sempre avuto un ruolo centrale nel trasferimento dei valori per le minoranze linguistiche o religiose e le moderne ricerche dimostrano che laddove le donne se ne vanno, la montagna muore; e con lei un intero mondo di saperi e patrimoni culturali immateriali....
LeggiTonina asn 'Klòffen pet de sprochminderhaitn’: “De demokrazi ist an be za mòchen zòmm, pet voursicht ont petn klòffn se”
An bichtegen tema, as derstellt “a kuntschòft nèt lai ver de sprochminderhaitn va de inser provinz, ober ver en gònze Trentin. Schoa’ van titl van doi trèff kimmps derstellt abia as bichte ist klòffn se, gem se òcht lisn se ont en de glaiche zait probiarn za tea’ de dinger”....
LeggiDar Tonina “Ren pinn zungmindarhaitn”: “Di demokratzì iz a bege zo macha pittnåndar rispetarantese un redantese”
A tèma vo haüt boda iz “a sachan konkrèt nèt lai vor di zungmindarhaitn vodar ünsarn Provìntz ma vor alle di trentinar. Sin von titl vo disan trèff khöttma vo gereda un zo reda drau azpe ’z hatt z’soina mochtma gem groazan vèrt in åndar, ma mocht soin guat zo lüsna un in da...
LeggiTonina sui 'Dialoghi con le minoranze': "La democrazia è un percorso da fare assieme, nel rispetto e nel dialogo"
Un tema attuale, che rappresenta "una testimonianza concreta di quanto sia fondamentale non solo per le minoranze della nostra provincia, ma per tutto il Trentino. Fin dal titolo di questo incontro si parla di dialoghi e per dialogare bene bisogna dare importanza all’altro, bisogna...
LeggiDer nai portal ont de nai app TreC+
Van ma’ta as de 15 van òlderhaileng ist moglech za hom, vrai, ver òlla de lait as inntschrim sai’ en provinzal tsunthait sistem, de nai plòttform TreC+, as s ist kemmen gamòcht zòmm pet docktern ont òndra lait. S derstellt an oa’zegen inntritt ver de digitaln dinstn va de...
LeggiDialoghi con le Minoranze: giovedì 25 novembre nuovo appuntamento
Lotta. Autodeterminazione. Pace. Sono queste le tre parole chiave attorno alle quali si confronteranno i partecipanti al prossimo dibattito organizzato nell’ambito dei “Dialoghi con le minoranze”, un ciclo di incontri pensato partendo dalla presenza sul nostro territorio di comunità...
LeggiVa inant la rilevazion sul numer e l sparpagnament teritorièl di ladins, mochegn e zimbres
L’Istitut de Statistica de la provinzia de Trent (ISPAT) l vel recordèr che l’é en esser la rilevazion sul numer e l sparpagnament de chi che fèsc pèrt de la popolazions de lengaz ladin, mochen e zimber, che la é stata metuda a jir dai 4 de otober e la vegnarà serèda sù ai 20 de...
Leggi’Z geata vür di zelom zo roata biavl da soin un bo sa lem di ladinar, di möknar un di Zimbarn
Dar statìstik institùt vodar Provìntz vo Tria (ISPAT) gedenkht ke ’z geata vür di zelom zo roata biavl da soin un bo sa lem di laüt boda gehöarn in fölk ladinar, möknar un zimbar, boda hatt ågeheft atz 4 von bimmat un bart auhöarn atz 20 kristmånat 2021. Daz sèll boda...
Leggi